Αν η Γαλλική Επανάσταση (1789) και ο Διαφωτισμός οδήγησαν στις καταλύσεις των αυτοκρατοριών τής Ευρώπης και στην δημιουργία εθνών-κρατών πού επέλεξαν να κυβερνώντε μέ δημοκρατικούς, κοινοβουλευτικούς θεσμούς, το διάστημα των δυόμιση αιώνων πού συνδέει το 2024 με τίς απαρχές τής ευρωπαἱκής κοσμογονίας δεν μπορεί παρά να χαρακτηριστεί σάν μια χρονική παρένθεση στην μακραίωνη ιστορία τής ηπείρου μας. Παρόμοιες χρονικές παρενθέσεις θα μπορούσαν σίγουρα να χαρακτηριστούν οι δύο λαμπροί αιώνες τής κλασικής Αθήνας, η ανάλογη περίοδος τής Μακεδονικής δυναστείας με τίς διάσπαρτες αναλαμπές των Επιγόνων, οι τρείς αιώνες τής Ρωμαϊκής αυτοκρατορίας από την εποχή τού Ιούλιου Καίσαρα και τού Κικἐρωνα μέχρι τίς εισβολές των βορείων επιδρομέων και την διάσπαση τής κραταιάς Ρὠμης (330 μ.Χ.)
Ποιες υπεράνθρωπες κοινωνικές δυνάμεις δημιούργησαν την ιστορική ενότητα πού αποκαλούμε «ιστορία τής Ευρώπης»; Σίγουρα η Αθήνα τής δημοκρατίας, η Ρώμη των ισχυρών νόμων και τής στρατιωτικής ισχύος, η αναντίρρητη δύναμη τού Χριστιανισμου τής αγάπης. Διανύοντας τον τρισχιλιετή ορυμαγδό τής μνημειακής καί έγγραφης ιστορικὀτητας τής Ευρώπης, εύκολα διαπιστώνεται η ομοιογένεια των δημιουργικών πηγών της, η καταστροφική δίνη των πολεμοχαρών συρράξεών της, η υπέρμετρη αλαζονεία των κατακτητικών/αποικιακών αυταρχισμών πού εξέθρεψε. Καθόσον ειμαστε ὀλοι Ευρωπαίοι, παραμένουμε αναγκαστικά ισόβια φυλακισμένοι τής ιστορίας πού κληρονομούμε. Στὀν ιντερνετικά αφόρητα συμπυκνωμένο πλανήτη μας, οι διαφοροποιήσεις των εθνικών/κρατικών ιστοριών ελάχιστα πλέον συστέλλουν ή διαστέλλουν τίς πραγματικότητες πού εξελίσσοντε ἠ συντελούντε καθημερινά.
Οι επεκτατικές φιλοδοξίες τού σήμερα διασπαθίζουν ο Πούτιν ή ο Σί Τζίνπίνγκ εντάσσοντε στα πλαίσια τής ευρωπαϊκής ιστορίας πού περιέγραψα, όχι βέβαια γεωγραφικά αλλά με τίς ίδιες πανανθρώπινες προδιαγραφές, τίς ίδιες προαιώνιες ανθρώπινες ανάγκες και αιτιάσεις. Αλλωστε η καλομελετημένη, λεπτομερέστατα καταγεγραμμένη ιστορία των τριἀντα ευρωπαϊκών αιώνων θα μπορούσε να διδάξει και καθοδηγήσει με απαράμιλλη γνώση τούς ηγέτες αυταρχικών καθεστώτων (όχι λιγότερα από 74 παγκοσμίως σύμφωνα με την επίκαιρη έκθεση τού Ιδρύματος Μπερτελσμαν, δές «Κ» 20.3.24) και ιδιαίτερα τούς ηγέτες των απολυταρχικών Ρωσικών και Κινεζικών αυτοκρατοριών. Είναι αξιοσημείωτο ότι μέγιστο απόκτημα τών φιλοδοξιών τής Ρωσίας τού Πούτιν δεν αποτελούν οι τεράστιες αμφισβητούμενες εκτάσεις τής Ασίας βορείως τού ποταμού Αμούρ και των κινεζικών συνόρων, αλλά τά περιορισμένα τετραγωνικά χιλιόμετρα τής Λετονίας και τής Εσθονίας, τού Ντονμπάς και τής Κριμαίας, ακριβώς επειδή αποτελούν μέρος τής Ευρώπης, κέντρου τού παγκόσμιου ιστορικού γίγνεσθαι.
Καθώς διανύουμε το από πάσης απόψεως επικίνδυνο έτος 2024, ίσως το σημαντικότερο κείμενο μελέτης και περίσκεψης για όλους μας θα ήταν ένας μεγάλος, λεπτομερής χάρτης τής Ευρώπης και των θαλασσών και ηπείρων πού την περιβάλλουν: η γεωγραφία δεν πτοείται από την πάροδο μιάς και μόνον περιόδου τής ανθρώπινης ιστορίας, οι πραγματικότητές της παραμένουν σταθερές μέ την πάροδο των χιλιετιών. Ο καλός αυτός χάρτης, λοιπόν, θα εκμηδενίσει αναφανδόν κάθε παραδοσιακή ιστορική μας προοπτική και ταυτόχρονα θα μας διδάξει το μέγιστο, αλάνθαστο κριτήριο τής ανθρώπινης ιστορίας: ότι μόνον οι αθάνατες αξίες της δημοκρατίας, τής δικαιοσύνης, τής αγάπης πού θυσιάζεται για τούς άλλους στέκονται ζωντανἐς στο πέρασμα τὠν αιὠνων. Αλλωστε ο ιστορικός χρόνος δεν τελειώνει ποτέ.
Καθημερινή 23/3/24
login
who are we?
contact us
qosheapp
Toi Staff
Gideon Levy
Belen Fernandez
Andrew Mitrovica
Mort Laitner
Nikkei Editorial
Rami G Khouri
Ali Fathollah-Nejad
visit website
