Mansur Yavaş hakkında verilen soruşturma izni kararı, Türkiye’de kamu hukukunun teoride nasıl işlediğiyle, pratikte nasıl algılandığı arasındaki mesafeyi yeniden tartışmaya açtı. Fakat bu tartışmanın merkezine her zamanki gibi kişileri değil, hukuk tekniğinin kendisini - ve daha da önemlisi, teknik metinlerin uygulayıcı eliyle nasıl dönüştüğünü - koymak gerekiyor. Çünkü mesele bir kişinin aklanması ya da yıpranması değil; karar mekanizmalarının hangi reflekslerle çalıştığı.

Hukuk teknik olarak ne diyor?

Belediye başkanları hakkında soruşturma izni verilmesi, hukuk tekniği açısından oldukça nötr bir işlem. İdari mercinin, kamu görevlisinin görevle bağlantılı eylemlerinin soruşturulabilir olup olmadığını değerlendirmesi, demokratik ülkelerde olağan bir prosedür.
Peki gerçekten öyle mi?

Burada doğal olarak şu sorular akla geliyor:
– Aynı işlem, farklı dönemlerde neden farklı hızlarda işleme alınır?
– Bir idari izin mekanizması, nasıl olur da bir dönem “koruyucu kalkan”, başka bir dönem “hedef alma aracı” gibi işlev görebilir?
– Hukuk metni aynı kaldığına göre değişen ne oluyor?

Soruların cevabı metinde değil, uygulayıcıda saklı. Hukuk teknik olarak sabit dururken, uygulayıcıların yorum gücü olayları bambaşka bir çerçeveye taşıyabiliyor.

Yavaş özelinde sözde değil, fiiliyatta ne yaşanıyor?

Şimdi gelelim Yavaş meselesine. Soruşturma izninin verilmesi, hukuken yalnızca bir prosedür adımı. Bu adımın kendisi, ne suç işlediği anlamına gelir ne de kamu zararına yol açıldığına dair peşin hüküm kurar.
Ama şu soruyu sormak kaçınılmaz:
– Neden aynı iznin bazı şehirlerde yıllarca bekletildiği, bazı şehirlerde ise jet hızıyla işleme alındığı dönemlere tanık olduk?

Gerçekten de, Ankara dışında pek çok büyükşehirde kamu kaynaklarının kullanımına dair tartışmalar yıllarca havada asılı kaldı. Belgelerin kaybolduğu, soruşturmaların “zamana yayılarak” etkisizleştirildiği, dosyaların “gereği yapılmak üzere” ilgili kurumlara........

© Yeniçağ