Cem Gürdeniz yazdı…

14 Nisan 2024 günü İran’ın İsrail topraklarına tarihte ilk kez düzenlediği Gerçek Vaat isimli hava saldırısı, jeopolitik düzlemden taktik ve teknik düzleme kadar her alanda çok önemli sonuçlar yarattı. Ancak en önemli sonucu şüphesiz İsrail Hava Savunma Sisteminin performansının kamuoyuna açıklanan propaganda bilgileri dışında ortaya çıkan açıkları oldu. Bu açıklar şüphesiz ABD’nin küresel çapta şampiyonluğunu yaptığı teknolojik üstünlük ve savunma sistemleri üzerinden oluşturduğu caydırmaya zarar verecek boyutlarda.

İran’ın çok geniş yelpazede sayılar 3000’i aşan Balistik Füze, Seyir (cruise) Füze ve Uydu Yerleştirme Roket sistemlerine sahip olduğu biliniyor. Bu kapsamda 8 çeşit kısa menzilli ve 8 çeşit orta menzilli Balistik Füze sistemine; 4 çeşit Alçak İrtifa Seyir füze sistemine; ayrıca 5 çeşit harcanabilir uzun menzilli uydu yerleştirme roket sistemine sahipler. 14 Nisan günü kontrollü tırmanma ve BM Anlaşmasının 51. maddesinin kendisine tanıdığı savunma maksatlı karşı saldırı kapsamında 300 civarında saldırı aracı ile 1700 km öteden İsrail topraklarına ateş gücü intikal ettirdi. Bazı unsurların Yemen, Irak ve Lübnan’dan ateşlendiği de belirtiliyor. Saldırının en önemli özelliği ön ikazlı olmasıydı. Bu yönü ile tarihte bir ilk olmaya aday bir gelişmedir. Açık kaynaklarda 5 saat süren saldırıda toplamda 60 ton civarında patlayıcı taşıdığı değerlendirilen, batılı kaynakların açıklamalarına göre, 110 Emad balistik füze, 30 Paveh seyir füzesi ve 150’den fazla Şahid 136 Silahlı intihar tipi İHA kullanıldığı yer alıyor. Çok düşük süratle (190km) ilerleyen SİHA’ları hariç tutarsak 5 saat içinde ateşlenen 140 füze, İsrail gibi kendini askeri alanda dokunulmaz ve yenilmez kabul eden bir devlete, sınırdaşı olmayan bir ülkeden yapılan meydan okuma için önemli bir sayıdır. Bir kıyaslama yapmak için örnek verilirse ABD, 2001 yılında başlattığı Afganistan Harekâtında (OEF) ilk saatlerde 50; Irak’ta 2003’te başlattığı Irak işgalinde toplamda 802 Tomahawk seyir füzesi kullanmıştı. Bu saldırıda, İsrail ve müttefiki batılı devletler 300 civarındaki saldırı unsurunun �’unun başarıyla düşürüldüğünü ilan ettiler. İran’ın ABD üzerinden çok önceden saldırı olacağını karşı tarafa iletmesi, İsrail’in halkını sığınaklara alması, ABD Başkanı Biden’ın tatilini kesip Beyaz Saray Durum Odasına geçmesi gibi olgular üzerinden bakarsak İsrail ve ona destek sağlayan Amerikan Hava Savunmasının saldırı öncesi ve sırasında tüm hazırlıklarını fazlasıyla yapmaya zamanı olduğu açıktır. Bu şekliyle İran saldırısı İsrail askeri tarihine ‘’a la carte’’ bir saldırı olarak geçmiştir diyebiliriz.

İsrail, km. kare başına düşen hava savunma yoğunluğu ile dünyanın en iyi ve en kapsamlı hava savunma çevrimine sahip bir ülke. Bu gelişmenin temel nedenleri arasında Birinci Körfez Savaşında Irak’ın Kuveyt işgali sırasında İsrail’e ilk kez fırlatılan Scud Füzelerinin ülkede yarattığı fiziki ve psikolojik etkiler rol oynamaktadır. 17 Ocak 1991’de başlayan ve 25 Şubat 1991’de sona eren füze saldırılarında Irak, İsrail’e 19 saldırı da 43 “Scud” füzesi fırlattı. Bu füzelerden 26 tanesi Tel Aviv bölgesine, 6 tanesi Hayfa’ya ve 5 tanesi de Necev’e düştü. Saldırılarda 13 İsrailli hayatını kaybederken 229 kişi yaralandı. İsrail hava savunması o dönemde sadece 6 füzeyi engelleyebilmişti. Bu saldırı döneminden sonra başta Patriot olmak üzere ABD ile ortak projeler süratle hayata geçirildi. Bugün için, İsrail, ABD destekli kademeli hava savunma sistemi, Tamir bataryalarına sahip Alçak İrtifa Hava Savunma Sistemi Demir Kubbe; Stunner ve Skyceptor bataryalarına sahip Orta/Yüksek İrtifa Balistik Füze Savunma Sistemi Davud’un Sapanı; Arrow 2; Arrow 3 bataryalarına sahip yüksek irtifa balistik füze hava savunma sistemleri; Amerikan Patriot ve THAAD sistemleri ile bu sistemlere -ABD’nin Necef Çölü, Keren’de bulunan yüksek hassasiyet ve menzile sahip X band radarı dahil- hedef tespit ve izleme (track) bilgisi aktaran radar sistemleri; alçak, orta ve yüksek irtifa önleme sistemlerini tek merkezden koordine eden komuta kontrol teşkilatı ve sistemine (IMDO) sahip bir devlet. Ön ikazlı saldırıda tüm bu sistemlerin tam performansla çalıştığı kabul edilirse yaklaşan yüksek süratli Emad ve Paveh seyir füzeleri ile balistik füzelerinin önemli kısmının İsrail ve ABD’ye ait bu sistemler ile vurulduğunu değerlendirebiliriz.

İran’ın ABD’ye İsrail’i vuracağız mesajını iletmesinden ve ilk SİHA’nın İran hava sahasında hareketinin tespitinden sonra geçen sürede İsrail’e ait F15 ve F35 uçaklarıyla Amerikan, İngiliz, Fransız ve Ürdün savaş uçaklarının bölgedeki hava üslerinden, Kızıldeniz’deki USS Eisenhower uçak gemisinden ve Güney Kıbrıs’taki İngiliz Agratur ve Dikelya Hava Üslerinden kalkması için yüksek hazırlık durumuna geçmiş olduklarını ve yaklaşan SİHA’ların pek çoğunun söz konusu uçaklar tarafından İsrail hava sahasına girmeden önce kolaylıkla vurulmuş olduğu değerlendirilebilir. Bu kapsamda İsrail makamları seyir füzelerinin çoğunluğunun kendi unsurları ile düşürüldüğünü iddia ederken, ABD Savunma Bakanlığı da 81 SİHA ve 6 balistik füzenin Amerikan hava savunma gayretleri ile düşürüldüğünü ilan ediyor.

Balistik ve seyir (Cruise) Füzelerinin önlenmesine yönelik olarak karadaki İsrail ve Amerikan hava savunma sistemlerinin varlığına ilaveten Doğu Akdeniz’de İsrail deniz yetki alanında hazır tutulan 2 adet Amerikan Arleigh Burke sınıfı Aegis muhribin (USS Arleigh Burke ve USS Carney) SM3 bataryaları ile balistik füze düşürdüğünü Pentagon açıklamalarından biliyoruz. Doğu Akdeniz’de görev yapan söz konusu gemilerin atmosfer dışında önleme yapabilmesine yönelik tespit ve izleme bilgilerinin Malatya/Kürecik’te bulunan Amerikan sahipli ancak ülkemizde NATO radar sistemi olarak beyan edilen X Bant radardan aldığı fiziki bir gerçektir. Zira söz konusu NATO Balistik Füze Savunma Sistemi gemilerinin Aegis komuta kontrol sisteminin Avrupa ve Akdeniz havzasında ana bilgi girişlerinden ve yan söyleme (cross tell) istasyonlarından birisinin Kürecik Radarı olduğu biliniyor.

İran son 20 yılda balistik füze, seyir füzesi ve insansız hava araçlarına büyük yatırım yaptı. Bunun temel nedeni 9 yıl süren İran- Irak Savaşının son........

© Veryansın TV