MENEMEN OLAYI: GERİCİLİĞİN BİREYSEL VE GRUPSAL ŞİDDETTEN İDEOLOJİK VE ÖRGÜTLÜ KARŞI-DEVRİME DÖNÜŞÜ
EMPERYALİZM, TARİKATLAR VE CUMHURİYET KARŞITI SÜREKLİLİK
Sefa Yürükel
Menemen Olayı, Türkiye Cumhuriyeti tarihinin en kritik kırılma noktalarından biridir. Bu olay, çoğu zaman dar bir çerçevede ele alınmış; münferit bir şiddet eylemi ya da “fanatik birkaç kişinin kalkışması” olarak sunulmuştur. Oysa bu yaklaşım, tarihsel gerçekliği çarpıtmaktadır. Menemen’de yaşananlar, bireysel bir cinnet değil; laik Cumhuriyet düzenine karşı ideolojik, örgütlü ve bilinçli bir başkaldırıdır.
Menemen Olayı, emperyalist güçlerin desteklediği tarikatlar ve işbirlikçi yapılar aracılığıyla yürütülen sistematik bir karşı-devrim sürecinin parçasıdır. Bu süreçte aktörler değişmiş, ancak yöntemler ve destekleyici güçler değişmemiştir.
Menemen Olayı’nı anlamak, yalnızca geçmişi değil; bugünü ve geleceği de anlamak açısından zorunludur. Çünkü bu olay, Cumhuriyet karşıtı hareketlerin tarihsel sürekliliğini açık biçimde ortaya koymaktadır.
MENEMEN OLAYI: BİREYSEL ŞİDDET DEĞİL, SİYASİ-İDEOLOJİK KALKIŞMA
Menemen Olayı’nda gerçekleştirilen eylem, klasik anlamda bireysel bir şiddet suçu değildir. Eylemin hedefi rastgele bir kişi değil, Cumhuriyet’in simgesel temsilcisidir. Kubilay’ın seçilmesi, olayın bilinçli ve ideolojik bir karakter taşıdığını açıkça göstermektedir.
Eylemin söylemsel çerçevesi de bu durumu doğrular. “Şeriat isteriz” sloganı, bireysel öfkenin değil, örgütlü bir ideolojinin ürünüdür. Bu slogan, Cumhuriyet’in temel ilkelerine doğrudan meydan okumadır.
Bu nedenle Menemen Olayı, hukuk literatüründe basit bir asayiş vakası olarak değil, anayasal düzene karşı kalkışma olarak değerlendirilmelidir. Cumhuriyet yönetiminin olaya sert tepki vermesi, bir “otoriter refleks” değil, devletin varlığını koruma zorunluluğudur.
Olayın bu yönü göz ardı edildiğinde, gericiliğin siyasal niteliği perde arkasına itilmiş olur.
EMPERYALİST BAĞLAM: İNGİLİZ DESTEKLİ TARİKAT VE CEMİYETLER
1918 sonrası........





















Toi Staff
Sabine Sterk
Penny S. Tee
Gideon Levy
Waka Ikeda
Grant Arthur Gochin
Tarik Cyril Amar