İstiklal Marşı, 12 Mart 1921’de Türkiye Büyük Millet Meclisi tarafından resmî milli marş olarak kabul edilmiş ve Türk milletinin bağımsızlık mücadelesinin en önemli simgelerinden biri olmuştur. Mehmet Akif Ersoy tarafından yazılan marş, yalnızca bir milli marş olmanın ötesinde, Türk edebiyatı açısından da büyük önem taşır; dil, üslup ve içerik bakımından Cumhuriyet dönemi Türkçesi ile Osmanlı Türkçesi arasında bir geçiş dönemi dilini yansıtır.

Marş, milli ve manevi değerleri, vatan sevgisini ve bağımsızlık bilincini güçlü bir şekilde dile getirir. Ancak dil yapısı nedeniyle, günümüz gençleri için bazı kelimeler ve ifadeler anlaşılması güç hâle gelmiştir. Özellikle “sancak”, “ocak”, “helâl”, “îmân” gibi Arapça ve Farsça kökenli kelimeler ile Osmanlıca ekler, öğrenciler tarafından günlük yaşamda sık kullanılmadığı için anlamakta zorluk yaşanabilir.

Bu durum, marşın ezbere dayalı öğretilmesine ve metnin ruhunun tam olarak kavranamamasına yol açmaktadır. Dolayısıyla İstiklal Marşı’nın dil yapısının analizi, kelime kökenlerinin belirlenmesi ve sadeleştirilmiş öz-Türkçe hâlinin önerilmesi, öğrencilerin anlamaya dayalı öğrenimini desteklemek ve milli bilinç oluşturmak açısından büyük önem taşımaktadır.

Kelime Kökenleri ve Dil Analizi

İstiklal Marşı’nda kelime kökenlerine göre dağılım şöyledir: Marşın yaklaşık 413 kelimesinin 240’ı öz Türkçe kökenli, 110’u Arapça kökenli, 15’i Farsça kökenli ve 48’i Osmanlıca (Türkçe Arapça/Farsça karışımı) olarak sınıflandırılabilir. Bu dağılım, kelimelerin yüzde olarak ifadesiyle şöyle özetlenebilir: Yaklaşık X’i öz Türkçe, '’si Arapça, %4’ü Farsça ve ’si Osmanlıca karışımıdır. Mehmet Akif, ağırlıklı olarak öz Türkçe kullanmış, ancak dini ve milli kavramlarda Arapça ve Farsça kelimeleri tercih etmiştir. Osmanlıca/karışık kelimeler ise tarihî ve edebî estetik amaçlıdır.

Kelime Sayısı Farklılıkları: 400–700 arası

Kaynaklarda marşın toplam kelime sayısı 413 ile 700 arasında değişmektedir. Bu farkın sebepleri şunlardır:
• Birleşik kelimelerin farklı sayımı: Örneğin “yurdumun üstünde” ifadesi bazı sayımlarda........

© Turkish Forum