Diğer

T24 Haftalık Yazarı

09 Haziran 2024

Siyasetten sıkılan siz sevgili okuyucularım için bugün gençliğimde beni çok etkileyen ve hala oldukça sık dinlediğim çok özel bir müzikten, İtalyan müziğinden örnekler vermek istiyorum. Duygu bombardımanına hazır olun. Artık böyle müzik yapmıyorlar. Genç nesillere armağanımdır.

Tabii ki tek bir İtalya yoktur. İtalya Avrupa'da ulusal birliğine en son kavuşan ülkedir. Bölgesel ekonomik ve kültürel farklılıklar hala önemli boyutlardadır. Kuzeyde bölgenin zenginliğini çok çalışmak istemeyen köylüler olarak algılanan güneylilerle paylaşmaya yanaşmayan siyasi partiler oluşmuştur.

Bana sorarsanız tüm ülkelerdeki kültürel farklılıklar birer zenginliktir ve bu kendisini her türlü sanat dalında, ama en çok müzikte gösterir. Yemek ayrı bir yazının konusu.

İtalyan müziğinin hayatımın bir parçası olduğu 1960'lı yıllar benim için müziğin ses kalitesi açısından yokluk yıllarıydı. TV daha ülkemize gelmemişti. Aile radyosunun sesi boğuktu. İngiltere kıyılarındaki korsan radyolar süper müzik çalıyordu, fakat sinyal benim teneke sesli küçük radyoma gelinceye kadar çok zayıflıyordu. Sevgili arkadaşım rahmetli Doğan Köksal'la yere oturup dinlediğimiz cızırtılı 45'lik plaklar hi-fi'in dış kapısının dış mandalına biraz yaklaşmamızı sağlıyordu.

Ancak o yılların İtalyan müziğinin içeriği ve bizdeki gençlik karşısında hiçbir zorluk duramazdı. Sözlerin çoğunu anlamazdık ama yine de Avusturya Lisesi'nde düzenlediğimiz çaylarda ayaklarımızı süre süre keyifle dans ederdik.

60'lı yıllardan hatırladığım ilk İtalyanca parça Mina'nın Il cielo in una stanza'sıdır. Türkçesi Bir odadaki gökyüzü olan bu ünlü parçayı 1960’ta söyleyen Mina İtalya'nın en çok plak satan şarkıcısıdır. Üç oktavlık ses aralığı ve özgür bir kadın imajıyla tanınan sanatçı 79 albüm ve 73 single çıkardı, 150 milyondan fazla plak sattı.

Mina modern stilleri geleneksel İtalyan, swing, blues ve soul müziğiyle birleştirdi. Şarkılarının ana temaları yüksek dramatik tonlarda söylenen ıstıraplı aşk hikayeleridir.

1963 yılında evli bir erkekle olan ilişkisi ve ondan hamile kalması üzerine Mina dönemin baskın Katolik ve burjuva ahlakına uymadığı için tüm radyolardan ve televizyonlardan yasaklandı. Kamu kuruluşu medya devi RAI onun din, seks ve sigara gibi konulardaki açık sözlü şarkılarını uzun süre sansürledi. Mina'nın cevabı bir kötü kız imajı yaratmak için saçını sarıya boyatmak, kaşlarını tıraş ettirmek ve sokakta sigara içmek oldu.

Lütfen sanatçının ilişikteki klipteki Farah Diba saçını yargılamayın. O yıllarda yaygın moda oydu. Yaşı tutanlar hatırlar. Bir gün sizinle de dalga geçerler.

Bir odadaki gökyüzü

Sen burada benimleyken

Bu odanın artık duvarları yok

Ama ağaçlar, sonsuz ağaçlar

Sen burada yanımdayken

Bu mor tavan artık yok

Üstümüzdeki gökyüzünü görüyorum

Burada kaldığımızı, terk edildiğimizi

Sanki daha fazlası yokmuş gibi

Hiçbir şey, dünyada başka bir şey yok

Mızıka çalıyor

Bana org gibi geliyor

Senin için ve benim için çalıyor

Gökyüzünün uçsuz bucaksızlığında

Senin için, benim için

Gökyüzünde

Hetty & the Jazzato Band: Tu vuo fa l'Americano

Tu vuo fa l’americano, İtalyancada sen Amerikalı gibi olmak istiyorsun demek. Parçada II. Dünya Savaşı'ndan sonra İtalya’da çıkan Amerikan modasıyla ve onun çoğu köylü kökenli olan takipçileriyle dalga geçiliyor. Amerikalı gibi görünmek için beysbol şapkası giyen, viski ve soda içen, rock’n roll yapan, ama bunları gerçekleştirmek için annelerinin çantalarından para aşıran Napolili gençlerden söz ediliyor. Yaşı tutanlar 1960’ın It Started in Naples filminde parçayı Sophia Loren’in söylediğini belki hatırlarlar. 1999’un Talented Mr. Ripley filminde de şarkının söylendiği güzel bir sahne var.

Hetty and the Jazzato Band kendilerini bir İngiliz-İtalyan topluluğu olarak tanıtıyor. Güzel İngiliz solist Hetty tam bir Napoli şivesiyle söylüyor. Ancak bence yetenekli klarnetçi Charlotte Jolly vücut diliyle ve mimikleriyle Hetty’den rol çalıyor.

Sen Amerikalı olmak istiyorsun

Arkasında etiket olan pantolon giyersin

Şapkanın önünü kaldırırsın

Modaya uymaya çalışırsın

Viski soda içersin

Camel sigarası içersin

Beysbol oynarsın

Bunların parası nereden çıkar?

Annenin çantasından

Sen Amerikalı olmak istiyorsun

Ama bir Napolilisin

Viski, soda, rock'n roll

İri gözlü, sempatik ve gençlerin sevgilisi Rita Pavone 17 yaşında ulusal bir üne kavuştu. 1963'te çıkardığı iki single, La partita di pallone (Futbol maçı) ve Cuore (Kalp) birer milyon sattı ve listelerde bir numaraya ulaştı.

Rita Amerika'da Diana Ross, Ella Fitzgerald, Duke Ellington, Tom........

© T24