Diğer

17 Nisan 2024

Ünlü İngiliz futbolcu ve futbol yorumcusu Gary Lineker eski bir zamanda "futbol 22 futbolcu ve bir top ile oynanan, sonunda da Almanların kazandığı bir oyundur" demişti. O günden bugüne epey zaman geçmiş ve Alman futbolu da eski görkemini yitirmiş olabilir. Ancak bu sözü günümüze uyarlarsak "kapitalizm piyasa ile oynanan ve Batılıların kazandığı bir oyundur". Eğer oyunu Batılılar kazanmıyorsa sen mutlaka hile yapıyorsundur, o zaman da gene Batılıların kazanacağı şekilde kurallar düzenlenir.

Bugün dünya ekonomisinin en büyük üç oyuncusundan ikisi Batılıdır. ABD ve AB neredeyse ortak sayılabilecek bir düşünce yapısı ile yükselmekte olan Çin'i baskılamaya çalışıyorlar. Bunun arkasındaki temel neden de Çin'in ABD ve AB'nin çalışma paradigmasına paralel yürümeyen devlet mekanizmasıdır. ABD ve AB'nin çalışma sistemini biliyoruz. Devlet adil bir piyasa ekonomisi için kural koyucu ve o kuralların düzgün işlemesini sağlayıcıdır. Kısıtlı araçların dışında piyasanın işleyişine ve gidiş yönüne karışmaz. Çin'de ise devlet kural koyucu ve denetleyicinin ötesinde piyasanın ve üretimin gidiş yönünü de belirleyen güçtür.

Aslında ülkemiz de uzun süredir benzer bir çaba içerisindedir. Bu çabanın ürünü olan 12. Kalkınma Planı'nın uygulama süresi içerisindeyiz. Ancak nazikçe Batı'ya olan yakınlığımız planlı bir ekonominin uygulanmasını her zaman için zorlaştırmıştır diyebiliriz. Çin'de ise parti daha uzun vadeli planlar yaparak bu planların uygulanmasını ısrarla takip eder. Mao'nun ölümünün ardından atılan adımlar Çin'i günümüze taşımıştır. Tarih kitaplarında da gördüğümüz gibi Çin'in kalkınma planları uygulama süresi içerisinde en az iki defa revize edilen beş yıllık planlar değildir. Uzun vadeli yapılan bu planların takip edilmesi sonucunda Çin bugünkü seviyesine ulaşmıştır.

Yanlış anlamayın lütfen, bu yazının amacı Çin güzellemesi yapmak değil. Sadece Batı'nın işine gelmediği zaman oyunun kurallarını değiştirmesinin yanında Çin'in planlı ve uzun vadeli adımlarla ilerlediğini göstermektir. Bugün Çin'in uzun vadeli üretim planları üç ana alan üzerine yoğunlaşmaktadır. Elektrikli araçlar, batarya teknolojisi ve yenilenebilir enerji. Çinli yetkililer bu üç teknolojinin geleceğin üstüne kurulacağı yapı olduğunu öngördüklerinden uzun süredir yatırımları bu teknolojilere ve bunların tedarik zincirlerine yönlendirdiler. Bu nedenle de Çin bugün bu üç teknolojide de dünya lideri durumdadır.

İnsanlığın bugüne kadar karşılaştığı en önemli sorun iklim krizidir. Bu krizin yarattığı sorunları yeryüzünün her tarafında görmeye........

© T24