Diğer

20 Temmuz 2024

İvan'la 42 yıl kadar önce Sovyetler Birliği'nde tanışmıştım.

Açık sözlü, temiz kalpli, yardımsever, çalışkan ve neşeli bir insan olması dikkatimi çekmişti. Benden 10 yaş daha büyüktü.

O zamanlar benim Rusça bilgim oldukça sınırlıydı ama İvan beni anlamak, benimle Türkiye hakkında konuşmak ve birçok konuda bana yardımcı olmak için çok çaba harcıyordu.

Bu arada sık sık siyasetten ve o tarihte ülkenin başındaki Brejnev'den bahsediyorduk. Liderinden hep hayranlıkla söz eden İvan, okuduğu kitaplardan uzun alıntılar yapar ve böyle bir öndere sahip olduğu için Sovyet halkının çok şanslı olduğunu tekrarlardı.

Bir keresinde ben Brejnev'in çok yaşlı olduğunu ve zorlukla konuştuğunu söylediğimde bana kızdı:

"Sen de bir gün yaşlanacaksın. Olur böyle şeyler. Ama o hâlâ dimdik ayakta ve mücadelesini sürdürüyor. Ve eminim daha uzun yıllar bize önderlik edecek."

10 Kasım 1982'de Brejnev öldüğünde İvan ağlamıştı.

Ertesi gün evinde içki içtiğimizde (Ruslar doğumları olduğu gibi ölümleri de votka ile karşılıyorlardı) "Acımız büyük, çok büyük" demiş ve derin bir nefes aldıktan sonra gözyaşlarını silmişti.

O sırada nişanlısı olan Nataşa'nın İvan'a göstermeden güldüğünü fark ettim. Az sonra İvan mutfağa gittiğinde bunun nedenini sordum.

"İvan idealist ve saf bir insandır. Hem vatanına hem de partisine çok bağlıdır. Ve birine bağlı olduğunda onun eksiklerini hiç görmez."

Birkaç saniye duraksadıktan sonra neşeyle devam etti:

"Doğrusu bu benim işime gelecek bir özelliği. Çünkü şu sıralarda o en çok bana bağlılık hissediyor."

Yeni Genel Sekreter Andropov KGB kökenliydi. İşe sert başladı.

Aşırı derecede yumuşak olduğu ve son yıllarda birçok konuya boş verdiği söylenen Brejnev'in hatalarını ortadan kaldırmak için, üretimden eğitim sürecine kadar bir dizi kurallar ve yasaklar getirdi.

Yolsuzluklarla mücadele hızla güçlendi. İş saatlerinde sokakta gezen yetişkin insanlara Sovyet polisinin (milisinin) "Neden işyerinde veya okulda değilsin, gel bakalım karakola" dediği dönemlerdi.

Evlilik hazırlıkları yapan İvan ile Nataşa'ya misafirliğe gitmiştim. İvan neşeliydi.

"Damat olacağın için mi bu kadar sevinçlisin?" diye sordum. Cevabı ilginçti:

"Hayır, ülkemizin toparlandığını, disiplinin güçlendiğini, yeni liderimizin topluma güçlü bir heyecan getirdiğini görüyorum."

Bir şey demedim. Nataşa'ya baktım, bıyık altından gülüyordu.

9 Şubat 1984'tü. Arkadaşlarımın evliliklerinin birinci yıldönümünü kutlayacaktık. Sürpriz bir şey oldu. Andropov'un ölüm haberi geldi.

Gözleri kızarmış olan İvan "Böyle bir günde nasıl kutlama yapılır!" diyordu.

Sonraki lider de pek "yeni" ve enerjik değildi. Ölen Andropov'dan 3 yaş büyük olan Çernenko 72 yaşındaydı ve sağlığının iyi olmadığı en başından belliydi.

Ama bizim İvan asla bunu kabul etmiyor ve onun özellikle ideoloji ve propaganda konularında "üstün deneyimi" olmasının SSCB'nin çok işine yarayacağını tekrarlayıp duruyordu.

Artık bu sohbetlerde Nataşa'nın yüzünde gülümsemeden çok kayıtsızlık vardı.

Çernenko iktidardaki 13. ayını tamamlayamadan,........

© T24