Devrimler sınıfsal dinamiklerin ürünüdür.

“Devletin kişisel bir mülk değil, kamusal bir mesele olduğu” düşüncesinde de, ister filozofun sözlerinden ister siyasetçinin eyleminden okunsun, işte bu basıncın, sınıflar arasındaki çelişkilerin ve mücadelelerinin etkisini görürüz.

“Halkın egemenliği” düşüncesinden bahsediyoruz. Peki ama söz konusu basınç tam olarak nasıl çalışır ve iddia ettiğimiz ölçüde etkili midir?

Mesela bireyler kendi çıkarları, tutkuları veya amaçları doğrultusunda hareket ederken söz konusu sınıfsal gerçekliği, ya da adını koyacak olursak bu “çözümsüz sorunu” ne kadar “hisseder”? Ve asıl önemlisi bu hissiyat ne ölçüde bir sonuca evrilir, başka bir deyişle “icada” dönüşür?

Daha açık soracak olursak “cumhuriyet” neden icat edilmiştir ve gerçekten çok gerekli midir?

İhtiyaç icadın anasıdır denir. Halbuki tarihte kimse pek de “şimdi şöyle bir şeye ihtiyacımız var” deyip buluş geliştirmenin peşine düşmüş değildir. Bu noktada kolaycılığa düşülmemeli. İhtiyaç ile icadın arasında kocaman bir başarısızlıklar ve zorluklar yığını duruyor. Marx’ın da dediği gibi, “Fazla cömert bir doğa, ‘insanı, yürümeyi öğrenmesi için kayışlarla bağlanmış çocuk gibi, denetimi altında tutar’. İnsan için, kendi gelişimini doğal bir zorunluluk haline getirmez.”1

Demek ki “ihtiyaç” durduk yere tasarlanmış, hayal edilmiş değildir. İcada giden yol türlü acılar, kayıplar, hatalar, yarı bilinçli denemeler ve derslerle doludur. İcat denilen şey neredeyse bunların bir “yan ürünü” gibi ortaya çıkar.2

Ancak başka bir şey daha söz konusudur. Bütün bu yaşanmışlıklar buluş anını bir tür patlamaya, sıçramaya ve dilerseniz arınmaya dönüştürür. Bu yüzden devrimler çözümsüz sınıfsal gerilimlerin arasında sıkışan ve kendine yol bulmaya çalışan güçlerin elindeki en güçlü silahtır. Bütün bu yaşanmışlıklar devrime, devrimci bir düşünceye bağlanan insanların o iradi güce sıkıca tutunmaları anlamına gelmiştir. Çünkü aksi takdirde nelerin yaşanacağı iyi bilinmektedir ve bu kırılganlığa bir son verilmesi icap etmektedir.

Kuşkusuz cumhuriyet projesi, devrimin basbayağı bir amacı ve devrimci düşüncenin kalbinde bulunan bir öğedir. Cumhuriyet savunusu ve kavgasının tarih boyunca........

© soL