Fena ve fani birinin (Nietzsche) hakikat payı olan bir sözü var: "Delilik, kişide seyrek görülür; ancak gruplar, partiler, uluslar, çağlar için bir kural halindedir."

İnsanoğlunun -istisnalar hariç- topluca çıldırdığı dönemler olmadı değil. Marş seslerinin, abartılı vaatlerin, düşmanları şeytanlaştırmanın, hiç tanınmayan insan gruplarına sırf milletleri, doğum yerleri farklı olduğu için duyulan toplu öfkenin taştığı, sağduyu ve mantığı alt ettiği zamanlardı bunlar. Geçtiğimiz yüzyılda bunu defalarca yaşadık. Sonuç ne mi oldu?

Bunu çağın harikası Said Nursi'den dinleyelim:

"Nev‘-i beşer bu son harb-i umûmînin eşedd-i zulüm ve eşedd-i istibdâd ile; ve merhametsiz tahrîbât ile; ve bir tek düşmanın yüzünden yüzer ma‘sûmu perişan etmesiyle; ve mağlûbların dehşetli me’yûsiyetleriyle; ve gāliblerin dehşetli telâş ve hâkimiyetlerini muhâfaza ve büyük tahrîbâtlarını ta‘mîr edememelerinden gelen dehşetli vicdan azablarıyla; ve dünya hayatının bütün bütün fânî ve muvakkat olması ve medeniyet fantaziyelerinin aldatıcı ve uyutucu olduğu umuma görünmesiyle; ve fıtrat-ı beşeriyedeki yüksek isti‘dâdâtın ve mâhiyet-i insaniyesinin umûmî bir sûrette dehşetli yaralanmasıyla;..."

Evet sonuç her defasında aynı oldu: Milyonlarca ölü, milyonlarca yaralı, çok daha fazla perişan olmuş insan. Mağlupların dehşetli ümitsizliği,........

© Risale Haber