18 Eylül 1048 tarihi, Pasinler Zaferi’nin kazanıldığı önemli bir tarihtir. Bu yıl 976. yılını kutladığımız bu büyük zaferin kazanıldığı yer, Bizans’ın egemen olduğu Anadolu’nun kapılarının Türk milletine ilk defa açıldığı meydandır. Bu meydan, Erzurum’un Pasinler ilçesi sınırları içerisinde yer almaktadır. Yeri tam olarak tespit edilememiş olmakla birlikte devasa Pasinler Ovası’nın bir parçası olan temsilî bir ovada her yıl mütevazı kutlamalarla bu zaferi unutturmamaya çalışan bir sivil toplum kuruluşundan bahsetmek istiyorum bu yazımda. Bu dernek, 1955 yılında Erzurum’un ikinci derneği olarak kurulan en eski derneklerinden biri olan Erzurum Tarih Derneği’dir. (İlki, 1954 yılında kurulan ve halen faaliyetlerine devam eden Erzurum Halk Oyunları ve Türküleri Derneği’dir.)

Erzurum Tarih Derneği, Dr. Zeki Başar’ın öncülüğünde ve aralarında o zamanki Erzurum Valisi Niyazi Akı’nın da bulunduğu, şehrin ileri gelenleri tarafından kurulmuş bir dernektir. Erzurum’da önemli yeri olan bu dernek, aidat, bağış ve öz varlıklarıyla oldukça önemli işler başarmıştır. Bunlardan ilki, 1959 tarihinde ‘Tarih Yolunda Erzurum’ adıyla bir dergi çıkarılmasıdır. İkincisi 1960 yılında İbrahim Hakkı Konyalı’yı Erzurum’a davet ederek ‘Abideleri ve Kitabeleri İle Erzurum Tarihi’ adlı kitabın hazırlatılmasıdır. Bu kitap, günümüzde nadir kitaplar arasındaki yerini almıştır.Üçüncüsü 1961 yılında yayınlanan Cemaleddin Server Revnakoğlu’nun yazdığı ‘Erzurumlu İbrahim Hakkı ve Marifetnamesi’ adlı eserinokuyucuya kazandırılmasıdır. Derneğin yayınladığı bir başka önemli eser de Prof. Dr. Fahrettin Kırzıoğlu tarafından yazılan........

© Milat