Son dönemler yaygın konuşulan bir konu, yapay zekanın üretimde yaygınlaşmasıyla oluşacak devasa işsizlikle dünyanın nereye gideceğiydi.

Ben bir kitabımda (*) bunun yanlış olduğunu; bir refah toplumunda bu durumun çalışma saatlerini kısaltacağını söylemiştim. Bugün çeşitli ülkelerde 4 günlük iş haftası denemeleri yapılıyor. Bu denemeler, yapay zekayla ilgili gelişmeler değil ama bunların yakında birbirine bağlanacağını öngörebiliriz.

Kimi ülkelerde 4 çalışma günü sistemi, aynı üretkenliğe ama çalışan motivasyonunun artmasına yol açarken, kimilerinde farklı bir tablo ortaya çıkıyor. Kimi örneklerde, çalışanlar 5 günün işini 4 günde yaptıkları için daha da zorlanıyor. Oysa yapay zeka belki de 5 günlük iş bırakmayacak. Bunun alternatifi olarak günlük 6 saatlik çalışma öneriliyor. Bunun gerekçesi, insan yaratıcılığının 8 saat kadar dayanmaması, 8 saatin son saatlerinin verimsiz geçmesi vb.

Bunlar elbette fazla genelleme. Sektöre göre değişen parametreler söz konusu. Günlük yaklaşık 6 saatlik çalışma uygulaması, kimi Kuzey Avrupa ülkelerinde şimdiden geçerli. Yapılacak iş sabitse, 6 saatlik çalışma, ya 8 saatin işini 6 saatte yapmayı gerektirecek ya da daha fazla çalışan çalıştırmayı ki bu da fazladan masraf. Çalışanlar açısından bakıldığında, 6 saatin üstünde çalışma fazladan gelir getirecekse, çalışanlar yine çalışacak. İşte burada yapay zeka devreye girecek çok yakında. Üretkenlik ve verim yükselmesiyle, sabit iş ve daha fazla çalışan çalıştırma sorunları ortadan kalkacak. Refah toplumlarında, yapay zekanın baskın olduğu kesimlerde, çalışma saatleri kısalacak, yine ve her zaman insan çalışanlara gereksinim duyulacak olmakla birlikte…

Distopyalar

Distopya, ütopyanın tersi. İdeal bir düzen yerine, ideal olmayan bir düzene karşılık geliyor. Distopya anlatıları genelde günümüzdeki bizlere uyarı niteliğinde oluyor ya da korku uyandırmayı amaçlıyor. Otoriterlik eleştirisi baskın.

Neler oluyor distopyalarda?

Örneğin, işçiler yeraltında, patronlar yer üstünde yaşıyor. Suçlar işlenmeden saptanabiliyor; olağan şüpheliler........

© Medya Günlüğü