Selim Kıbrıs’ı gerçekten
şarabı için mi aldı?
Tarihi, bugünkü politik pozisyonlarına argüman yaratmak üzere her gün yeniden yazmak gerektiği düşüncesinde olanlar, Kıbrıs’ın Osmanlılarca fetih nedeni ile şu ünlü, hamamda kumandaria sarhoşu olup, cariye kovalarken düşerek, kafasını kurnaya çarpıp ölen Sarhoş Selim’in, ada şaraplarına olan düşkünlüğü hikayesi arasında bir bağ kurulmasına, içerlerler. Hammer, iddiasının kaynağını, zamanın Venedik büyükelçisinin, Viyana’ya gönderdiği ve imparatorluk arşivinde duran, raporlara dayandırmaktadır ki Venedik arşivinin çok sağlıklı bir arşiv olmadığı, biliniyor. Ne var ki ayni hikâyeyi anlatanlardan de La Martine, yazdığı eseri Abdülmecid’e sununca, kitabı beğenen padişah, kendisine bir çiftlik armağan etmiştir. Ve işin ilginci, her iki eserde de aynı şeylerin anlatılması, verilen rakamların bile, birbirini tutmasıdır.
Elbette, o çapta bir devletin, şarap için savaşa girmesi, düşünülemez ama II. Selim ayarında birinin, bu türden ilişkiler içine girmesi de hiç de beklenmeyecek bir şey, değil. Öte yandan, Sokollu’nun, ada ile uğraşıp Akdeniz’de bir Venedik belası açmak yerine, Asya’ya dönüp, Don – Volga Kanalı’nı açarak, Orta Asya kapısını fethetmeği yeğlediği için, Kıbrıs Seferi’ne karşı olduğu, da yazılmaktadır. Sefer için bastıranlar, adaya kral olmak isteyen Nassi, sonradan bütün ganimete el koydu diye kapıdan- ı derya’lıktan atılan Hırvat dönmesi Piyale ve öteki dönme Hırvat, Lala Mustafa’dır. Şeyhülislam Ebusuut Efendi de bunlara çanak tutmaktadır. Önemli olan, Osmanlı’nın Kanunî döneminden beri, adayı ele geçirme plânları yaptığının da bilinmesidir. Ama sonuçta, Don – Volga Kanalı’nın açılmamasının, Osmanlı’yı ortadan kaldıran sebeplerin başında gelenlerden olduğunu anımsarsak, Sokollu’nun haklılığı ortada…

Kimdir bu Joseph Nassi?

Nassi, bir Portekiz Yahudisi. Kendisi, iş hayatında başarılı olmak üzere, eski dinini inkar ederek Hristiyan olup, Don Miguez adını almış, bir tüccardır. Bu din değiştirme işinden sonra, her nedense, Allah buna “yürü ya kulum” demiş, o da tanrı buyruğunu izleyerek, çok zengin olmuştur. Gel zaman, git zaman bu zengin adam, çok güzel olan, kendi halasının kızına, aşık olur. Halası, dinini değiştirdiği için, kızı buna vermez ve şerrinden kurtulmak için, İstanbul’a kaçar. Sonradan olma Don Miguez’in İstanbul’da ortaya çıkması için, çok zaman geçmesi, gerekmez. Kanuni döneminin........

© Kıbrıs Gazetesi