Geçen Cumartesi, diğer birkaç düşünürle birlikte Gramsci’nin entelektüeller hakkında yazdıklarından bir kesit aktardım buraya… İtalyan düşünürün bu konudaki önemi, geniş toplumsal bir analizin içinde, entelektüelin, 20.yy’da toplumsal yaşam içindeki rolünü ele alan özgün çalışmalarından dolayıdır.
Gramsci’nin entelektüel tanımı, örneğin Berkes’inkinden farklılıklar gösterir. Zira o geleneksel anlamda Rusya’da ortaya çıkmış geri kalmış ülke entelektüelini değil, “orada olmaz” sanılan, Batı Avrupa’nınkini ele alır. Antonio Gramsci’nin ayrı, özgün, “kopmuş” bir entelektüel tanımından çok, her sınıfın kendi entelektüelleri olduğuna inandığını belirtelim. “Feodalitenin bile iktidarının meşruiyetini sağlayan fikirler üreten kendi entelektüelleri vardır.” “ Geri kalmış bir ülkede, batılı tarzda yetişmiş bir azınlık içinden çıkmış intelect sahibi kişi” tanımı, elbette ki onun gibi İtalya’da veya Althusser gibi Fransa’da veya Popper gibi İngiltere’de yazan bir düşünürün tanımına, sığmazdı. Gramsci, “akıl kullanan insan” tanımından yola çıkarak, “feodalitenin bile kendisine fikir üreten bir entelektüeli vardı” demekle, ana kriterinin fikir üretmek olduğunu ortaya koyar. Ama, kimin için? Bazen yönetenler, bazen yönetilenler ama bazen da doğrudan doğruya, kendi için…
Organik ve Geleneksel Entelektüeller ayrımını, geçen yazıda aktardık. Bu tanımlama kadar ünlü olmamakla birlikte, Gramsci’de bir ikinci entelektüel ayrımı daha vardır:
a) Kentli (Urban) Entelektüeller
b) Kırsal........

© Kıbrıs Gazetesi