Hazine ve Maliye Bakanlığına göre Merkezi Yönetim Borç Stoku, Temmuz 2025 itibarıyla, 12 Trilyon 45 Milyar TL’dir.

Bu borcun yaklaşık olarak E’i TL ve U’i de dövizdir.

Bütçeye borç stokunun faizleri için yaklaşık bir trilyon 950 milyar TL ödenek konmuş.

Soru: Türkiye gibi bir ülke için yaklaşık olarak 300 milyar dolara tekabül eden bu borç ve faiz tutarları yüksek midir?

Faizler: Enflasyonu %5’in altında olan ekonomilerde faiz ödemelerinin bütçeye oranının ’i geçmemesi hedeflenir.

Türkiye gibi enflasyonu % ve üzeri olan ekonomilerde bu oranın ’yi geçmemesi hedeflenir.

Şu ana kadar faizlerin bütçeye oranı  civarında; yani faiz yükü, kamu için bir problem değil.

Merkezi yönetim borçlarını sadece GSYH’ya oranlayarak başka ülkelerle karşılaştırmak yeterli olmayabilir.

Bu sakıncayı gidermek için merkezi yönetim borçlarını yani kamu borçlarını GSYH’ya ilaveten iki parametreyle daha karşılaştırdım: Bütçe Büyüklüğü ve Özel Kesim Servetiyle.

Borçlar: Türkiye’de borçların GSYH’ya oranı %, Özel Kesim Servetine Oranı %7 ve Bütçe Büyüklüğüne oranı �’dir.

Sonuç: Bu göstergelere göre Türkiye’nin borç seviyesi bütün OECD ülkelerinden ve akran ülkeler olan Brezilya, Malezya, Güney Afrika, Hindistan, Endonezya vs. gibi ülkelerden daha düşüktür.

(Türkiye’de Özel Kesimin Serveti konusunda yazdığım köşe yazısı tekrar okunabilir.*

Bu çalışmada, 2024 yıl sonu itibarıyla Türkiye’nin servetini, 4 Trilyon 400 Milyar dolar civarında hesaplamıştım.

2025 yıl sonunda bu servetin, Altın fiyatlarının artması ve diğer gelişmelerden dolayı 5 Trilyon dolar civarında olabileceğini tahmin ediyorum.)

Sonuç: Türkiye dünyanın en az borçlu ülkelerinden biridir. Merkezi idarenin, yani kamunun bir borç ve faiz ödeme sorunu yoktur.

Bazı okuyucular muhtemelen “yap işlet devret” modeliyle yapılan yatırımların bütçe dışına çıkarıldığını ve bu borçların da hesaba katılması gerektiğini iddia edeceklerdir.

Usül olarak haklıdırlar, Hükümetin bu alandaki “karartma” ve........

© Karar