Oud-Vakbondsbestuurder FNV

Jan Brasser (1908-1991) was tijdens Tweede Wereldoorlog actief bij het gewapend verzet in Noord-Holland. Dat deed hij onder de schuilnaam ‘Witte Ko’. Zijn schuilnaam werd een begrip. De nazi’s maakten verbeten jacht op hem, zonder succes. Samen met de bekende verzetsstrijders Hannie Schaft en Jan Bonekamp nam hij deel aan heel wat fameuze acties. Tot mei 1943 was Brasser staalarbeider bij de Hoogovens in IJmuiden.

Jan Brasser wordt op 2 maart 1908 geboren in Uitgeest. Hij is een jaar of 14 als hij van school afgaat en begint te werken in het bollenbedrijf van zijn vader. Rooien, pellen, wieden, koppen en ook spitten. “Dan voelde je je rug wel”, vertelt hij in 1982 aan schrijver Otto Kraan. Maar Jan is sterk.

Later gaat Jan leidingen in de grond leggen. Dat levert hem zo’n 28 gulden per week op, tegenover 20 gulden bij het bollenbedrijf. Daarna werkt Jan in een betonfabriek, waar hij septic tanks maakt. En af en toe is hij werkloos.

Brasser heeft een hekel aan niks doen. Hij gaat sporen aanleggen op het traject Uitgeest-IJmuiden Oost. Met een grote hamer en spijkers rails vastslaan op de biels. Het hengsten met de hamers vindt hij prachtig werk. Daarna legt hij samen met andere grondwerkers de Provinciale weg van Limmen naar Amsterdam aan. Jan neemt het steeds meer op voor zijn collega’s en komt in opstand tegen “de spelletjes” van de bazen.

Een beter bestaan
Als de jonge Jan bij de spoorwegen werkt, komt hij in contact met een syndicalist. Hij wordt lid van de Communistische Partij van Nederland (CPN) en organiseert acties tegen de werkloosheid, de steunverlaging en de werkverschaffing (verplicht werk).

De beurskrach van 1929 heeft wereldwijd catastrofale gevolgen en geldt als directe oorzaak van de crisis van de jaren ‘30. Dat heeft ook zijn invloed in Nederland. Jan Brasser is in die........

© Joop