Bugün Yunanistan Başbakanı Kiryakos Miçotakis Ankara'yı ziyaret edecek.
İki lider en son Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'ın 7 Aralık 2023 tarihinde Atina'ya gerçekleştirdiği günübirlik resmi ziyarette bir araya geldi.
Taraflar Yüksek Düzeyli İşbirliği Konseyi toplantısı çerçevesinde ikili ilişkileri her yönüyle ele alarak, turizmden düzensiz göçle mücadeleye atılabilecek adımları görüştü.
Daha önemlisi ziyaret vesilesiyle "Dostane İlişkiler ve İyi Komşuluk Hakkında Atina Bildirgesi" açıklandı.
Aralık ayından bu yana ikili ilişkilerde kriz yaratacak bir gelişme yaşanmadı, ancak Yunan tarafının attığı bazı adımlar ve yetkililerce yapılan birtakım açıklamalar sorunların üstesinden gelmenin kolay olmayacağını bir kez daha gözler önüne serdi.
Dostane İlişkiler ve İyi Komşuluk Hakkında Atina Bildirgesi
7 Aralık'tan bu yana yaşanan gelişmelere ve Miçotakis'in bugünkü ziyaretine geçmeden önce "Atina Bildirgesi"nde öne çıkan hususları hatırlamakta fayda var.
İki ülke arasında yeni bir sayfa açılması amacıyla kaleme alınan, ancak hukuki bir bağlayıcılığı olmayan bildirgede özetle;
Liderlerden ılımlı mesajlar
Atina ziyareti öncesinde ve sonrasında Cumhurbaşkanı Erdoğan olumlu mesajlar verdi, bu çerçevede iki ülke arasında çözülmeyecek sorun bulunmadığını ifade ederek, büyük resme bakıp derelerde boğulmamak gerektiğinin altını çizdi.
Erdoğan Atina'ya gerçekleştirdiği ziyaretten evvel Yunan Kathemerini gazetesine verdiği röportajda ve sonraki dönemde Yunanistan'ın Türkiye'yi tehdit etmediği müddetçe Türkiye'nin de Yunanistan'ı tehdit etmediğini vurgulayarak, iki ülke arasında turizmden eğitime birçok alanda işbirliğinin artırılmasına odaklanılmasının önemine işaret eden açıklamalarda bulundu.
Miçotakis ziyareti öncesinde yine Kathemerini gazetesine konuşan Cumhurbaşkanı Erdoğan, Ege sorunlarından, Doğu Akdeniz'de doğal kaynakların paylaşımına kadar birçok soruya yanıt verdi.
Soruların kendisi esasında taraflar arasında aşılması zor birçok sorunlu konu olduğunu ortaya koyuyordu.
Cumhurbaşkanı Erdoğan tüm sorulara diyaloğun önemine değinerek ve aşılmayacak bir sorun olmadığına vurgu yaparak yanıt verdi.
Erdoğan, "Zor olan inşa etmek ve sorunları ustalıkla çözmektir. Dolayısıyla iki ülkenin iki duvar arasına sıkıştırılmaya çalışılan ilişkilerini rahatlatmak ve o önyargılarla bezeli duvarları yıkmak elimizde. Tek ihtiyacımız olan çözüme odaklanmış ve samimi tarihi adımlardır" dedi.
Miçotakis de Ankara ziyareti öncesinde Milliyet gazetesine mülakat verdi. Sorulara ılımlı yanıtlar veren Yunanlı Başbakan "Birbirimiz hakkında konuşmak yerine birbirimizle daha fazla konuşmalıyız diye düşünüyorum. Yunanistan, anlaşmazlıkları her zaman iyi niyetle, uluslararası hukuk ve iyi komşuluk ilişkileri doğrultusunda diyalog yoluyla çözmektedir. Yunanistan kimseyi tehdit etmiyor. Ve şunu bir kez daha vurgulamak isterim ki; biz düşman değil, komşuyuz" sözleriyle duruşunu özetlemeye çalıştı.
Beşeri ilişkiler gelişiyor
Miçotakis Aralık'taki liderler görüşmesinde Türk vatandaşlarının Doğu Ege'deki 10 Yunan adasını (Midilli, Limni, Sakız, Sisam, Leros, Kalimnos, Kos, Rodos, Simi ve Meis) kapıda vize ile yılda yedi gün süreyle ziyaret edebilmesini sağlayan uygulamanın yeniden hayata geçirileceğini açıklamıştı.
Uygulama iki aşamalı olarak başladı. Schengen vizesinin Türk vatandaşları için giderek zorlaştığı bir dönemde bunu fırsat bilen Türk turistler Ramazan Bayramı sırasında adalara akın ettiler.
Yunan işletmeler bu durumdan ziyadesiyle memnun oldu.
Siyasi gerilimin azalmasıyla iki ülke toplumları arasında spordan müziğe etkileşimler de arttı.
Son dönemde Türkiye'ye konser vermek üzere yeniden Yunanlı şarkıcılar gelmeye başladı.
Esasında 6 Şubat depremlerinde de Yunan halkının Türk komşularının acılarına ne derece duyarlı olduğunu görmüştük.
Önümüzdeki dönemde karşılıklı ziyaretlerin artması ve birçok alanda ilişkilerin geliştirilmesi siyasi düzlemde olabilecek gerginliklerden bağımsız olarak toplumların birbirlerine yakınlaşmasına vesile olabilecektir.
Yunanistan-Ermenistan yakınlaşması ve Atina'nın bölgedeki hamleleri
Miçotakis'in ılımlı açıklamaları ve insani ilişkilerin geliştirilmesi tabiatıyla önemli ancak söylemler ile eylemlerin uyumu da önemli.
Yunanistan devlet aklının eski reflekslerinden vazgeçmesi kolay değil.
Yunanlı yetkililer Türkiye'nin savunma sanayi alanında attığı adımları endişeyle takip ediyor.
Özellikle de bir önceki Miçotakis Hükümeti'nde Dışişleri Bakanı olan ve halihazırda Savunma Bakanlığı görevini yürüten Nikos Dendias sık sık yaptığı açıklamalarda Yunan ordusunu ve savunma sanayini Türk ordusu ve Türk savunma sanayiyle kıyaslıyor.
Yunanlı Bakan Zaman zaman da Atina Bildirgesi'nin ruhuna aykırı olarak Türkiye'yi hedef alan açıklamalarda bulunuyor.
Son dönemde Yunanistan ile Ermenistan arasında artan askeri işbirliği ve ziyaretler dikkat çekiyor.
Dendias mart başında Ermenistan'a gerçekleştirdiği ziyarette birçok Batılının yaptığı gibi sözde soykırım anıtına gitti ve "Yunanistan'daki ve dünyadaki Ermenileri düşünerek, bugün Soykırım kurbanlarının anısını saygıyla anıyoruz. İnsanlığa karşı işlenen suçların bir daha tekrarlanmaması için tarihi gerçeğin tanınması şarttır" şeklinde bir paylaşımda bulundu.
Ziyaret çerçevesinde Dendias Ermeni mevkidaşı Suren Papikyan'la bir araya geldi.
Taraflar arasında askeri işbirliğinin artırılmasına yönelik olarak esasen Aralık 2023'te Atina'da varılan anlaşmaların daha da genişletilmesi üzerinde duruldu.
Dendias bilahare düzenlenen ortak basın toplantısında "Ülkelerimiz ve Kıbrıs arasında üç taraflı, başarılı bir savunma işbirliği şeması yarattık. Ama Fransa ve Hindistan'la başka üçlü veya dörtlü mutabakatlar da olabilir. (...)" diyerek Türkiye ve Azerbaycan'a karşı Ermenistan'ın yanında yer alacaklarını üstü kapalı bir şekilde ifade etmiş oldu.
Dendias ziyaret sonrasında Yunan basınına verdiği mülakatta da Yunanistan topraklarını kapsayan bir anti-drone kubbesi oluşturmak için çalışmalara başladıklarını, Yunanistan'ın kendi savunma teknolojisi programlarını geliştirmeye devam edeceğini açıkladı.
Dendias röportajda ayrıca, Ermenistan ziyaretinde İHA'ların savaş alanındaki kullanımları hakkında geniş çaplı bilgi aldığını ifadeyle "Hatırlatmakta fayda var ki Ermenistan, Bayraktar İHA'larının kullanıldığı büyük ölçekli bir savaşa maruz kaldı. Bu nedenle Ermenistan ile ikili savunma iş birliği anlaşmaları yapacağız" Ermenistan'la ikili işbirliği yapacaklarını da açıkladı.
Geçen günlerde bu defa Yunanistan'ın İyon ve Ege Denizlerinde iki yeni "Deniz Parkı" ilan etmesine yönelik attığı adımlar Ankara'nın tepkisine neden oldu.
Dışişleri Bakanlığı tarafından yapılan açıklamada Yunanistan'ın çevre konularını istismar ettiği, söz konusu Deniz Parklarının Ege Denizi'nde iki ülke arasındaki sorunlar bağlamında hukuki açıdan hiçbir sonuç doğurmayacağının altı çizildi.
Yunanistan ise İstanbul'da bulunan Kariye Cami'in ibadete açılmasını eleştirdi. Miçotakis yaptığı açıklamada, "gereksiz ve yanlış bir tercih" ifadelerini kullandı.
AB ve Kıbrıs
Miçotakis yaptığı açıklamalarda Türkiye'nin AB'yle iyi ilişkilerde bulunmasını desteklediğini ifade etse de Brüksel'e giden yolun Atina'dan geçtiğini de söylemekten geri kalmıyor.
17-18 Nisan'da düzenlenen AB Devlet/Hükümet Başkanları Zirvesi'nde liderler diğer konuların yanında Türkiye'yle ilişkileri de ele aldı.
Sonuç bildirisinde yarım yüzyılı aşkın inişli-çıkışlı seyreden Türkiye-AB ilişkilerinin neredeyse tüm boyutlarının Kıbrıs meselesine endekslendiğini gördük.
Gündemde neler olabilir?
Miçotakis'in bugünkü iade-i ziyaretinin yaklaşık 4-5 saat sürmesi bekleniyor. İki lider temaslar sırasında;
İktisadi, ticari ve beşerî ilişkilerin derinleştirilmesi şüphesiz istikrarsızlığın egemen olduğu bölgemizde siyasi ve diplomatik münasebetlerin de daha sorunsuz bir şekilde ilerlemesine vesile olacaktır.
İkili sorunlar çoktur, farklılıklar derindir, ancak olumlu hususlara odaklanılarak diğer konuların teknik düzeyde ele alınması krizlerin engellenmesini sağlayacaktır.
Bununla beraber, bu noktada unutulmaması gereken husus Türkiye'nin AB ve hatta Batı'yla ilişkilerinin geliştirilmesinde Kıbrıs meselesinin sürekli karşısına çıkartılacağıdır.
Yunanistan da bu durumdan yararlanmaktan hiçbir zaman imtina etmeyecektir.
*Bu makalede yer alan fikirler yazara aittir ve Independent Türkçe'nin editöryal politikasını yansıtmayabilir.
© The Independentturkish
login
who are we?
contact us
qosheapp
Toi Staff
Gideon Levy
Mohamad Elmasry
Belen Fernandez
Brahma Chellaney
Petra Lesjak Tušek
Tarik Cyril Amar
Cheryl Levi
visit website
