Hz. Yûsuf’un kıssası, Kur'an-ı Kerim'de Yûsuf sûresinde yer alan ve ilahi takdirin insan hayatındaki rolünü derinlemesine ele alan bir anlatıdır. Özellikle Yûsuf sûresi 12/56. ayeti, Hz. Yûsuf’un Mısır’daki yükselişi ve bu süreçteki ilahi müdahalenin belirleyiciliği üzerine odaklanmaktadır. Hz. Yûsuf’un Mısır’da yüksek bir makam elde etmesinin yüce Allah’ın kontrolünde olduğunu vurgulamaktadır. Bu çalışmada Hz. Yûsuf’un Mısır’daki yükselişinin ilahi takdir ve Allah’ın planları çerçevesinde nasıl şekillendiği analiz edilecektir. Bu bağlamda araştırma sorusu şudur: “Hz. Yûsuf’un Mısır’da yüksek bir makama gelmesinde ilahi takdirin rolü ve bu sürecin Kur'an-ı Kerim'deki anlatımı, insan hayatında kaderin belirleyiciliğini nasıl yansıtmaktadır?” Elde edilen bulgulara göre çoğu zaman insanoğlu nereye yerleşeceğini kendisi belirleyememektedir. Dolayısıyla Ahmet Hamdi Tanpınar’ın (ö. 1962) “Coğrafya kaderdir.”1 sözü yabana atılacak bir söz değildir.

el-Ard Kelimesinin Anlamı ve İlahi Takdirin Belirleyiciliği

Önceki ayette (Yûsuf 12/55)olduğu gibi bu ayette de yeryüzü anlamına gelen el-ard kelimesi kullanılıp yeryüzünün bir bölümünde yer alan Mısır kastedilmiştir: “Böylece Yûsuf'u o yere yerleştirdik. Nereyi dilerse oraya yerleşir. Rahmetimizi dilediğimize nasip ederiz. İyilik edenlerin ödülünü ziyan etmeyiz.” (Yûsuf 12/56). Ayette “Böylece Yûsuf'u o yere yerleştirdik.” denilmesi, her şeyin yüce Allah’ın kontrolünde olduğuna dikkat çekmek içindir. Yani Hz. Yûsuf’un hazine bakanı oluşunu ne kendisi ne de Melik........

© Haksöz