Konut piyasasında uzun zamandır hissettiğimiz bir gerçeği, geçen hafta önüme gelen iki ayrı veri tekrar hatırlattı. İlki, Amerikan Ulusal Emlak­çılar Odası tarafından yayımlanan ve konut sahip­liğinde kuşak atlandığını gösteren bir veri: ABD’de 1992’de ilk kez ev sahibi olan Amerikalıların med­yan yaşı 28 iken, bugün 40’a dayanmış durumda.

İkincisi ise Eurostat’ın gençlerin aile evinden ay­rılma yaşını gösteren çalışması: Avrupa’da gençler ortalama 26,2 yaşında bağımsız yaşamaya geçiyor. Dolayısıyla her iki veri de bağımsız bir yaşam kur­manın eşiği hızla yükseldiğini bize gösteriyor.

Peki bu bizim için ne ifade ediyor?

Türkiye’nin gerçeği Avrupa’dan da sert, Ameri­ka’dan da kırılgan aslında. Ev fiyatlarının ulaştı­ğı seviye, kredi limitlerinin Ağustos 2023’ten bu yana daralan yapısını koruması ve faizlerin hâlâ yüksek bir bantta sıkışması, genç yetişkinleri do­ğal olarak konut piyasasının dışına itiyor. Diğer taraftan, gözden kaçan çok önemli bir rapor daha durumu net ortaya koyuyor. KONUTDER’in Ara­lık 2024’te yaptığı saha çalışmasında araştırmaya katılan 1.069 kişinin ortalama yaşı 35,2. Yoğunluk ise tam 24–39 yaş arasında. Bu kitle ne düşünüyor? Verilere baktığımızda, tablo hem çarpıcı hem de ol­dukça tutarlı. Katılımcıların �,4’ü, tüm koşullar uygun olursa ev sahibi olmak istiyor. Dahası genç­lerde bu istek beş yıl öncesine göre artmış; beş yıl önce 4. sırada olan “ev sahibi olma isteği” bugün 2. sıraya yükselmiş durumda. Yani genç, “ev almak is­tiyorum” demekten vazgeçmiş değil; ama “bugün alamam” gerçeğiyle baş başa.

İşte tam da bu nedenle mesele mülkiyet arzusu­nun zayıflaması değil ki, sorun erişimin gecikme­si. Ve gecikme yalnızca birkaç........

© Dünya