1929 yılında American Tobacco, kadınların sigara içmesini 'özgürlük' olarak pazarlayarak tarihin en sinsi kitlesel manipülasyonlarından birini başlatır. O dönemde kadınların sigara içmesi hoş karşılanmamakta, ayıp sayılmaktadır. Hatta birçok şehirde kamusal alanda içmeleri yasaklanmıştır. New York şehri de bunlardan biridir. American Tobacco, bu fikri uygulamaya koymak için o dönemin en iyi propagandacısı olarak ün yapmış olan Edward Bernays ile anlaşma yapar. Edward Bernays, bu anlaşma sonucunda elde ettiği başarı ile tarihe geçer çünkü 20. yüzyılın en ilginç kitlesel manipülasyonlarından birine imza atar. Kendisi zaten ünlü Yahudi psikanalist Sigmund Freud’un yeğenidir. Propaganda çalışmalarında dayısının öğretilerini uygulamaktadır. Propaganda kelimesini, çalışmalarını daha kabul edilebilir hale getirmek için Halkla İlişkiler olarak değiştirir. Böylece bu kavram da literatüre ilk kez onun sayesinde girmiş olur.

Edward Bernays yaptığı araştırmalar ve görüşmelerden sonra kadınların sigara içmesini sağlamanın ve sigara satışlarını ikiye katlamanın çözümünü bulur: “Özgürlük Kavramı”.

Bu çözüm belki de şeytanın, “bu kadarını ben bile düşünemezdim” diyeceği türdendir. Çünkü kadınlar, sigara içememektedirler, dolayısı ile özgür sayılamazlar. Erkek egemen toplumun tutucu gelenekleri altında ezilmektedirler. Dolayısı ile sigara, kadınların Özgürlük Meşalesi olacaktır.

Bernays, operasyonu başlatmak için 1929 yılı Paskalya törenlerini seçer. Bir grup kadını ve fotoğrafçıyı gösteri için kiralar. Kadınlar geçit esnasında sigaralarını çıkarıp yakacaklar, fotoğrafçılar da onları fotoğraflayacaktır. Ertesi gün şu manşetler atılmıştır:

Bu çok başarılı kampanya, sonuçlarını kısa sürede gösterir ve sigara içen kadınların oranı yüzde 100 artar. Buna itirazı olanlar kolayca susturulur çünkü artık kadınların sigara içmesine karşı olmakla kadın haklarına karşı olmak aynı şey demektir.

Bu başarıda gazetelerin payı elbette çok büyüktür. “Özgürlük Meşaleleri” başlıklı manşetlerin ve reklamların ardı arkası kesilmez. Bütün sigara şirketleri, gazeteleri ihya edecek reklamlar verirler. Bir reklamda kadınlara “Kendine Güven” başlıkları ile seslenirler, diğer bazı reklamlarda tanınmış........

© Dikgazete.com