Yeme bozuklukları, kökeni psikolojik sebeplere dayanan yeme tutum ve davranışlarındaki problemler olarak tanımlanabilir. Erken tanı ve tedavi olmazsa ölümle dahi sonuçlanabilir.

Ben de senelerdir ülkemizde yeme bozuklukları hakkında farkındalık kazandırmaya çalışıyorum. Mesleğe başladığım yıllarda kapı kapı gezip gönüllü seminer vermek için ricada bulunurdum. İnsanlar ‘yeme bozuklukları‘ lafını duyunca konuyla pek ilgilenmezdi; çünkü birçok kişinin zihninde yeme bozuklukları mankenlere özenen genç kız hastalığı ya da sağlıksız beslenme olarak etiketlenmişti. O zamanlar bu konuyla ilgilenen çok az sayıda kurum oldu. Zamanla konuya ilgi biraz daha artsa da yine de bilinç yok denecek kadar az. Ayrıca, farkındalık kazandırmak için yapılan girişimlere karşı da çok fazla duyarlılık gösterildiğini söyleyemeyeceğim.

Sevgili Fatih Altaylı birçok konuda olduğu gibi bu konuda da duyarlılık gösteren az sayıda kişiden biri. Bu konudaki farkındalığı artırmak için verdiğim mücadelede sesimi duyurabilmem için beni ikinci kez Teke Tek’e -bu sefer kendi Youtube kanalına- davet etti.

Kendisiyle yeme bozuklukları üzerine kapsamlı bir program yaptık. Ve o günden beri de telefonlarım susmuyor, e-mail kutum dolup taşıyor. Yeme bozukluğu olup etkin destek alamayanlar ve yeme bozukluğu olduğunu program sayesinde farkına varanlar bana ulaşmaya çalışıyor.

Bu durum beni hem memnun etti, hem de üzdü. Yeme bozuklukları hakkında farkındalığın ne kadar az olduğunu bir kez daha idrak etmiş olmakla birlikte, bu alanda çalışan yetkin uzman sayısının yetersizliğini de bir kez daha görmüş oldum. Gelen yorumlardan bazılarından yola çıkarak konunun hala tam anlaşılamadığını söyleyebilirim. Dolayısıyla bir kez daha yeme bozuklukları hakkında yazmak istedim. Özellikle de yanlış anlaşılan kısımlardan bazılarına değinmek istedim.

İnsanların birçoğu yeme bozukluklarını toplum veya sosyal medya baskısıyla ortaya çıkan güzel olma takıntısı sanıyor ve yeme bozukluğu olan insanların bir plastik cerrahtan diğerine koştuğu yanılgısına düşüyor. İnsanın bedeniyle barışık olmamasını bir patoloji olarak değerlendiriyor. Oysa, yeme bozukluklarının zemininde çekici olma arzusu değil; şişman olma korkusu ve zayıf olma takıntısı yatar. Yeme bozukluğu olan insanlar için zayıf olmak çekici olmaktan çok daha önemlidir. Yani yeme bozukluğu olan insanların birçoğu hastalıklı görünen zayıflığı sağlıklı görünen çekiciliğe tercih eder.

Yeme bozukluğu, beden şekli ve kiloya olması gerektiğinden daha fazla anlam yüklemekten kaynaklanan yeme tutum ve davranışlarındaki bozukluklar olarak özetlenebilir. Sanırım bu özetleme biçimi insanların aklını karıştırıyor; çünkü burada bahsi geçen beden şekline olması gerektiğinden fazla anlam yüklemek, burnun hokka gibi olmasını istemek ya da dudakların dolgun olması için dermatoloğa koşmak değildir. Kişinin bedeninin bazı bölgelerinin daha kalın ya da kilolu olmasından rahatsız olması ve bu rahatsızlığın kişinin günlük yaşantısını olumsuz yönde etkilemesidir.

Bölgesel kalınlık gerçekte var olmayabilir yani tamamen kişinin kendi algısındaki yanılgıdan kaynaklanıyor olabilir. Özetle, kişinin bedeninin kalın ya da şişman olduğunu düşündüğü bölümünü olduğundan daha kalın görüyor olması mümkün. Örneğin, bacaklarının kalın olduğunu düşündüğü için kişi sürekli sıkı diyetler yapabilir. Bu da onun günden güne zayıflamasına zemin hazırlayabilir. Aynı zamanda, bacaklarının kalın olduğunu düşündüğü için yaz sıcağında bile uzun, bol pantolonlarla dolaşabilir. Diğer bir deyişle, yeme bozuklukları kapsamında beden şekline olması gerektiğinden fazla anlam yüklemek, yine kiloyla ilintilidir.

Yeme bozukluğu olan kişilerin çoğunda ‘ne kadar zayıf o kadar iyi‘ anlayışı olduğu için yüze dolgu yaptırmak ya da göğüs veya kalça büyütme ameliyatı yaygın değildir. Yeme bozuklukları, ‘çekici olmak için zayıf olmak gerekir’ düşüncesiyle başlasa da çekici olma isteği geri planda kalır ve zayıf olmaya odaklanılır. Kilo vermeye çalışmak aynı zamanda bedeni kontrol etmeye çalışmanın bir yöntemidir.

Plastik cerrahi müdahalelerde ortaya çıkacak görüntü kişinin kontrolü dışında olabileceği için çok tercih edilmez çünkü yeme bozukluğu olan kişilerin temel ihtiyacı, bedeni üzerinden kontrol etme ihtiyacını gidermektir. Ayrıca, her ne kadar yeme bozukluğu olan........

© Diken