Sıcak yaz günlerinde soğuk bir içecek, soğuk bir ortam veya soğuk bir deniz suyu herkese iyi gelir değil mi? Kesinlikle! Ama artık bütün bunlar daha pahalı. Türkiye’de bu sıcak günlerin soğuk gündemi: artan fiyatlar ve yeni vergiler.

Türkiye ekonomisi son yıllarda istikrarsız bir ekonomik görünüm sergilerken politika yapıcılar, yeniden görece istikrarlı bir görünüme kavuşabilmek için art arda pek çok adım atıyorlar.

Bu adımlar, kamuoyunda adeta sıcak-soğuk oyununda hedeften uzaklaşan bir çocuğun etrafındaki kişilerde yarattığı gibi tepkiler (soğuk… soğuk…) oluşmasına sebep oluyor. Çünkü her ne kadar politika yapıcılar hedefe ulaşmak için çeşitli adımlar atsa da çoğu zaman hedefe ulaşmaktan oldukça uzak kaldıkları görülüyor.

Soğuk, Daha da Soğuk…

Gelir İdaresi Başkanlığı tarafından hazırlanan ve Orta Vadeli Program kapsamında Cumhurbaşkanlığına sunulan vergi paketinin içerdiği düzenlemeler arasında gelir ve kurumlar vergisi, katma değer vergisi, özel tüketim vergisi, vergi usul kanunu ve harçlar gibi birçok vergi düzenlemesi bulunuyor.

Paketin mevcut haliyle toplumun hemen her kesimine birçok ek vergi yükü getireceği öngörülüyor. Kuşkusuz hükümetin maliye politikasına biçtiği önemli rollerden biri fiyatlardaki artış baskısını hafifletmeye yönelik soğutucu etkiler olsa da bu düzenlemeler aracılığıyla beklenen olumlu etkileri yakalamanın güç olacağı aşikâr.

Zira artan vergilerin, özellikle halihazırda gereğinden fazla olan dolaylı vergilerin artırılmasının, tüketici talebini ve dolayısıyla ekonomik büyümeyi tahrip edici etkiler yaratma riski bulunuyor. Öte yandan, vergi kaçırma eğiliminin ve kayıt dışılığın yüksek olduğu bir ekonomide vergi düzenlemelerinin bu hedeflere başarıyla ulaşma olasılığının çok düşük olduğu ifade edilebilir.

Kamu bütçesi bakımından değerlendirildiğinde ise vergi gelirlerinin kamu harcamalarını dengeleme konusunda yeterli olup olmayacağı ayrı bir tartışma konusu. Vergi gelirlerinin artırılması teorik düzlemde bütçe açıklarının kapatılması için önemli olsa da bu tür vergi düzenlemelerinin ekonomik faaliyetleri olumsuz etkileme potansiyeli içerdiği gözden kaçırılmamalı. Bu, ülke ekonomisindeki iktisadi faaliyetleri ve dolayısıyla doğrudan ve dolaylı olarak elde edilecek olan vergi gelirlerini olumsuz etkileyebilir.

Hedefler mi Yanlış, Durduğumuz Yer mi?

Vergi paketinden daha önce ilan edilen kamu tasarruf paketi, kamu harcamalarını azaltmayı ve bütçe disiplinini sağlamayı amaçlıyor. Bu paket kapsamında, özellikle sosyal güvenlik, sağlık ve yerel yönetim harcamalarının kontrol altına alınması ve kamu harcamalarında verimliliği artırarak israfın önlenmesi yönünde genel hedefler tanımlandığını görüyoruz.

© Daktilo1984