Ekim 1964’te, o zamana dek Kuzey Rodezya olarak anılan bölge, Güney Rodezya’yla yaşadığı uzun ve şiddetli çatışmalardan sonra nihayet Zambiya adıyla bağımsızlığını ilan etti. Time dergisi, 30 Ekim 1964 sayısında bu yeni Afrika ülkesiyle ilgili bir yazı yayımladı. Güzel bir metindi; ülkenin ilk başkanı olan Kaunda’nın barışla kurulacak bir geleceğe dair umutlarını aktarıyordu. Ama son paragrafta yazı, metnin genel havasına uymayan, alaycı, hatta ‘tacizkâr’ olduğu söylenebilecek bir değişime uğruyordu:

“Bağımsızlık kutlamaları sırasında, bu uyumu paylaşmayan bir Zambiyalı vardı: İlköğretim fen bilgisi öğretmeni ve Zambiya Ulusal Bilim, Uzay Araştırmaları ve Felsefe Akademisi yöneticisi olan Edward Mukuka Nkoloso. Nkoloso, olup bitenler yüzünden, Ay yarışında ABD ve Sovyetler Birliği’ni geride bırakacak uzay programının kesintiye uğradığını söylüyor. Vücudu kıvrımlı 16 yaşında bir kız da dahil olmak üzere on iki Zambiyalı astronotu, bir yağ bidonu içinde bir ağacın etrafında döndürerek ve ellerinin üzerinde yürümeyi öğreterek eğiten Nkoloso, bunun ‘insanların ayda yürüyebilmesinin tek yolu’ olduğunu iddia ediyor.”

Eğer amaç alay etmekse, 16 (aslında 17) yaşında bir kızın ve yaşıtı olan 10-12 çocuğun benzin variline sokulup tepeden aşağı yuvarlanarak ‘astronotluk eğitimi’ alıyor olması fazlasıyla yeterliydi. Ama ‘koskoca’ Time, sanki 19. yüzyılda bir sirk hayvanı gibi Avrupa’da dolaştırılıp cinsel bir gösteri nesnesine dönüştürülen Güney Afrikalı Sarah Baartman’ın -dışarıya doğru çıkık kalçaları yüzünden ‘Hotento Venüsü’ olarak........

© Birgün