Çin Komünist Partisi'nin (ÇKP) Üçüncü Genel Oturumu geçen hafta sona erdi. Üçüncü Genel Oturum, ÇKP Merkez Komitesi'nin 364 üyeden oluşan ve Çin'in önümüzdeki birkaç yıl için ekonomi politikasını tartıştığı bir toplantıdır. Çin tek partili bir devlet olduğu için, aslında bu toplantı hükümetin ve özellikle de Başkan Xi'nin politikalarını belirler. Üçüncü Genel Oturum'dan Çin'in ekonomi politikaları hakkında ne öğrendik?

Zaten bilmediğimiz pek bir şey değil. Devlet medyasında yer alan açıklamaya göre Genel Oturum, ekonomi politikasının Çin tarzı yeni bir "bilimsel ve teknolojik devrim ve endüstriyel dönüşüm" turunu gerçekleştirmeye odaklanması gerektiği konusunda mutabık kaldı. Önümüzdeki on yılda "eğitim, bilim ve teknoloji ve yetenekler Çin'in modernleşmesi için temel ve stratejik destektir."

Görünen o ki, ÇKP liderleri ekonomik büyümeyi sürdürmek ve ilan ettikleri tüm sosyal hedeflere “kaliteli büyüme” adını verdikleri yolla ulaşmak istiyorlar. Kırsal kesimden bol miktarda işgücünün imalat, emlak geliştirme ve altyapı alanlarında çalışmak üzere şehirlere gelmesi yoluyla ekonominin genişlemesi sona ermiştir. Bu bir süredir devam ediyor. Kentleşme yavaşlıyor.

Bunun yerine, Çin ekonomisi esas olarak sanayi ve ihracata yönelik sektörlerdeki üretken yatırımlardaki büyük artış sayesinde yükselişe geçmiştir. Ancak 2008-9'daki Büyük Durgunluk'tan bu yana bu da bir şekilde zirveye ulaştı. O zamandan bu yana büyük ekonomilerde yaşanan küresel ekonomik yavaşlama ve durgunluk - benim Uzun Depresyon olarak adlandırdığım - Çin'deki ekonomik büyüme oranını da etkilemiştir. Dünya ticaretindeki büyüme durgunlaştı ve Çin'in payı da azaldı.

Çin'in reel GSYH büyümesi Büyük Durgunluk'tan bu yana yavaşlamış olsa da, ekonomi hala yılda yaklaşık yüzde 5 oranında, en büyük yedi kapitalist ekonomi arasında en iyi performans gösteren ABD ekonomisinin iki katından daha hızlı bir şekilde büyümektedir.

Ancak büyümenin yavaşlamasının diğer nedenleri arasında kırsal kesimdeki işgücünün göreceli olarak tükenmesi ve aynı zamanda gayrimenkule yapılan verimsiz yatırımların artması yer almaktadır. Daha önceki birçok yazımda da belirttiğim gibi, bu durum Çin hükümetinin 1990'larda hızla kentleşen nüfusun konut ihtiyacını özel sektör aracılığıyla karşılamaya çalışarak yaptığı büyük politika hatasının bir sonucuydu: yani ipotekle finanse edilen ve özel müteahhitler tarafından inşa edilen satın alınacak evler. Batı'da kullanılan bu konut modeli 2008'deki küresel mali çöküşü tetikledi ve sonunda Çin'de de benzer bir emlak çöküşüne yol açtı.

Ancak Üçüncü Genel Oturum için kilit konu “demografik zorluk.” Diğer pek çok ülke gibi Çin'in nüfusu da önümüzdeki nesil boyunca azalacak ve çalışma çağındaki nüfusu da düşecektir. Ekonomik büyüme ve yaşam standartlarının daha da iyileştirilmesi, giderek artan bir şekilde işgücünün verimliliğinin artırılmasına bağlı olacaktır.

Daha önceki yazılarımda bunun başarılmasının son derece mümkün olduğunu savunmuştum. Dallas Federal Rezerv........

© Aydınlık