Geleneksel görüşün aksine ve Marksist teoriyle çok daha uyumlu olarak, yapay zeka (AI) yatırımının devreye girmesi sabit varlıkların (Marksist terimlerle sabit sermaye) ucuzlamasına ve dolayısıyla sabit varlık maliyetlerinin emeğe oranının düşmesine değil, tam tersine (yani sermayenin organik bileşiminin yükselmesine) yol açacaktır. Bu da büyük ekonomilerde ortalama karlılık üzerinde daha fazla aşağı yönlü baskı anlamına gelmektedir.

Bir de küresel ısınma ve enerji kullanımı üzerindeki etkisi var. ChatGPT gibi büyük dil modelleri en çok enerji tüketen teknolojilerden bazılarıdır. Örneğin araştırmalar, Microsoft'un veri tesislerinde ChatGPT-3'ü eğiten makineleri soğutmak için yaklaşık 700 bin litre su kullanılmış olabileceğini gösteriyor. Yapay zeka modellerinin eğitimi bir Avrupa şehrinden 6 bin kat daha fazla enerji tüketiyor. Ayrıca, lityum ve kobalt gibi mineraller en çok motor sektöründeki bataryalarla ilişkilendirilse de veri merkezlerinde kullanılan bataryalar için de çok önemlidir. Çıkarma işlemi genellikle önemli miktarda su kullanımını içerir ve kirliliğe yol açarak su güvenliğini zayıflatabilir.

Bir danışmanlık şirketi olan Grid Strategies, ABD'nin elektrik talebinin önümüzdeki beş yıl içinde yüzde 4,7 oranında artacağını tahmin ederek bir yıl önceki tahminini neredeyse ikiye katladı. Elektrik Enerjisi Araştırma Enstitüsü tarafından yapılan bir çalışma, veri merkezlerinin 2030 yılına kadar ABD elektrik talebinin yüzde 9'unu oluşturacağını ve mevcut seviyelerin iki katından daha fazla olacağını ortaya koymuştur. Bu olasılık, AI'dan gelen enerji talebi arttıkça kömür santrallerini emekliye ayırma planlarının yavaşlamasına yol açıyor.

Belki de bu yatırım ve enerji maliyetleri yeni yapay zeka gelişmeleriyle azaltılabilir. İsviçreli teknoloji firması Final Spark, silikon çipler yerine insan beyni organoidlerinin (organların laboratuvarda yetiştirilen minyatür versiyonları) hesaplama görevlerini yerine getirdiği dünyanın ilk biyoişlem platformu olan Neuroplatform'u başlattı. Bu türünün ilk tesisi, şirketin silikon muadillerine göre bir milyon kat daha az güç........

© Aydınlık