Okul karnelerimizde “Hal ve Gidiş” notumuz olurdu. Şimdi var mı bilmiyorum, ama biz bütçe rakamları üzerinde “Hal ve Gidiş” durumumuza bir bakalım bugün.
Tasarrufun birinci kuralı bütçeyi iyi kullanmaktan geçiyor. İkincisini ise bütçenin ana kalemini oluşturan vergilerin toplanması ve yerinde harcanması oluşturuyor. Bu iki kalem yerinde kullanılıyor mu buna bir bakmakta fayda var.
Biliyorsunuz 2023 seçimlerinden sonra adım adım bir kemer sıkma politikası uygulanmaya çalışıldı. Bunun içinde bütçe açığını kapatmak dolayısıyla da geliri gidere denk bir bütçe oluşturmak için çalışmalar yapıldı.
Ancak aradan geçen süre içinde görüldü ki, bu hedeflerin tutturulması mümkün olmadı ve araya giren yerel yönetim seçimleriyle tamamen şaştı. Şimdi ise sil baştan yeniden derlenip-toparlanma için yoğun bir çaba başlatıldı. Sonuç alınabilir mi, ortaya çıkan ilk rakamlara bakılırsa çok mümkün görülmüyor.
Bütçe sadece nisan ayında 177.8 milyar lira açık vermiş durumda. Orta Vadeli Programda 2.7 trilyon lira olarak öngörülen bütçe açığının 26.11’i ilk dört ayda gerçekleşti. Ocak-Nisan dönemini kapsayan ilk dört ayda bütçe açığı 691.3 milyar liraya ulaştı.
Yani tüm yıl için hedeflenen 100 milyar liralık tasarruf, fazlasıyla nisan ayında gerçekleşen 177.8 milyar liralık bütçe açığını bile karşılamaktan çok uzak kaldı. Mayıs ayına baktığımızda ise bütçe gelirlerini artırmaya yönelik çalışmaların bütçe açığını kapatmada ne kadar faydalı olacağını zaman içinde göreceğiz.
Bütçe gelirleri bu yılın ilk dört aylık döneminde yüzde 110 oranında artış gösterdi ve 2 trilyon 233 milyar 11 milyon liraya ulaştı. Bu toplanan paranın yarıdan fazlasını yüzde 60’ına yakın kısmını yine KDV ve ÖTV oluşturdu.
Bütçe gelirleri de bu dönem içinde tüm kemer sıkma politikalarına karşın yüzde 102 oranında artarak 2 trilyon 924 milyar 323 milyon liraya ulaştı. Bunun yarıya yakın kısmını cari transferler oluşturdu. Cari transferler için görev zararları 370.8 milyar lira olarak gerçekleşti.
Yerel seçimler nedeniyle yapılan harcamaların önemli bir kısmının bütçeden karşılandığı ise bilinen bir gerçek. Nitekim, rakamlara bakıldığında bunun böyle olduğu da net bir şekilde görülüyor. KİT’lere bu dönem içinde 22.9 milyar lira transfer gerçekleştirilmiş. Yine bu dönem içinde taşıt kiralamaları, uçak kiralamaları gibi kalemlere 537.8 milyon, bina kiralamalarına ise 817 milyon lira kaynak aktarılmış.
Yine bu dönem içinde tanıtım ve ağırlama giderleri de bütçeden önemli bir pay almış. Bütçesinin yüzde 50’ye yakın bir kısmı bu dört ay içinde tüketilmiş. 886.7 milyon liralık temsil ve ağırlama giderlerinin 714.5 milyon liralık kısmının mart ayında gerçekleşmiş olması da dikkat çekiyor.
Yine bu dönemde dernek ve vakıflara aktarılan paranın da 1 milyar 450 milyon lira olduğunu hatırlatalım. Kaldı ki, bu dernek ve vakıflar tasarruf genelgesi içinde yer almadılar.
Ülkemizde vergi toplanıyor. Bu ülkenin, darlık ve yoksulluk çeken insanları, toplanan verginin önemli bir kısmını yüklenmiş durumdalar. 2024 yılı bütçesine göre, vatandaşlar, esnaflar ve şirketlerden toplam olarak 7.4 trilyon lira vergi toplanacağı hesaplanıyor. İlk rakamlara bakılırsa bu rakamın bir hayli üstüne çıkacağı da bir gerçek.
Bu verginin önemli bir kısmı, zengin-fakir ayrımı yapılmaksızın KDV ve ÖTV’den toplanacak. Çalışanların gelir vergisi 1.2 trilyon lira civarında olacak. Bunun yanı sıra KDV tahsilatının 1.7 trilyon, ÖTV tahsilatının ise 1.4 trilyon lira olacağı öngörülüyor. Vatandaşlardan toplanacak olan bunların dışındaki vergi toplamı ise 2.3 trilyon lira olacak. Devletimiz ayrıca vatandaşlarından 119 milyar lira ceza alacağı da bütçede yer alıyor. Cezaların içinde 50 milyar lirası vergi, 24 milyar lirasının da trafik cezalarından toplanacağı hesaplanmış.
Halk arasında “Deli Dumrul Projeleri” olarak nitelendirilen Kamu-Özel İşbirliği ile gerçekleştirilen projelerin garanti ödemeleri de 162.4 milyar lira olarak hesaplanmış. Bunun 4.9 milyarı Avrasya Tüneli’ne, köprü ve otoyollara 73.8 milyar lira, şehir hastanelerine 83.7 milyar lira ödeme yapılacak. KOİ müteahhitlerine 2025’te 240.8, 2026 da ise 270.8 milyar lira ödenecek. Bu ödemler artarak yıllar boyu devam edecek.
Hazır bütçeden konuşuyorken devam edelim. 2024 yılı bütçesinde iktidarın toplam 11 trilyon 89 milyar liralık kamu kaynağını harcama yetkisi var. Bu devasa harcamanın 8 trilyon 437 milyarı vergi ve vergi dışı gelirlerle karşılanacak. Gelirle gider arasındaki 2 trilyon 652 milyarlık açık ise iç ve dış piyasalardan yapılacak borçlanmalarla finanse edilecek.
Yani, Hazine’nin bu içinde yıl yapacağı en düşük borçlanma 2 trilyon 655 milyar olabilecek. Ancak, gidişata bakıldığında, Borçlanma Kanunu’ndaki yetkilerle bu tutar çok daha yüksek düzeylere çıkacak gibi. Son olarak, Bütçeden 1 trilyon 254 milyar lira faiz ödenecek ve borçlarla faizlerin toplam faturası 3.6 trilyon lirayı aşacak.
İşte, dört ayını geride bıraktığımız 2024 yılına ait bütçemizin son durumu böyle. Sizce de açıklanan bu tasarruf tedbirleriyle düze çıkabilir miyiz?
Hal ve gidiş
36
0
17.05.2024
Okul karnelerimizde “Hal ve Gidiş” notumuz olurdu. Şimdi var mı bilmiyorum, ama biz bütçe rakamları üzerinde “Hal ve Gidiş” durumumuza bir bakalım bugün.
Tasarrufun birinci kuralı bütçeyi iyi kullanmaktan geçiyor. İkincisini ise bütçenin ana kalemini oluşturan vergilerin toplanması ve yerinde harcanması oluşturuyor. Bu iki kalem yerinde kullanılıyor mu buna bir bakmakta fayda var.
Biliyorsunuz 2023 seçimlerinden sonra adım adım bir kemer sıkma politikası uygulanmaya çalışıldı. Bunun içinde bütçe açığını kapatmak dolayısıyla da geliri gidere denk bir bütçe oluşturmak için çalışmalar yapıldı.
Ancak aradan geçen süre içinde görüldü ki, bu hedeflerin tutturulması mümkün olmadı ve araya giren yerel yönetim seçimleriyle tamamen şaştı. Şimdi ise sil baştan yeniden derlenip-toparlanma için yoğun bir çaba başlatıldı. Sonuç alınabilir mi, ortaya çıkan ilk rakamlara bakılırsa çok mümkün görülmüyor.
Bütçe sadece nisan ayında 177.8 milyar lira açık vermiş durumda. Orta Vadeli Programda 2.7 trilyon lira olarak öngörülen bütçe açığının 26.11’i ilk dört ayda gerçekleşti. Ocak-Nisan dönemini kapsayan ilk dört ayda bütçe açığı 691.3 milyar liraya ulaştı.
Yani tüm yıl için hedeflenen 100 milyar liralık tasarruf, fazlasıyla nisan ayında gerçekleşen 177.8 milyar liralık bütçe açığını bile karşılamaktan çok uzak kaldı. Mayıs ayına baktığımızda ise bütçe gelirlerini artırmaya yönelik çalışmaların bütçe açığını kapatmada ne kadar faydalı olacağını zaman içinde göreceğiz.
Bütçe gelirleri bu yılın ilk dört aylık döneminde yüzde 110 oranında artış gösterdi ve 2 trilyon 233 milyar 11 milyon liraya ulaştı. Bu toplanan paranın yarıdan........
© Anayurt
visit website
login
who are we?
contact us
qosheapp
Toi Staff
Belen Fernandez
Gideon Levy
Nikkei Editorial
Kenneth Cohen
Bernd Riegert
Patrick Gathara
Srecko Horvat
Ivan Lorenčič
