menu_open
Columnists Actual . Favourites . Archive
We use cookies to provide some features and experiences in QOSHE

More information  .  Close
Aa Aa Aa
- A +

Etik yozlaşma, ahlâkî çürüme, kapitalizm…

20 1
01.06.2024

“Yoksulların cehennemi zenginlerin cennetini yaratır”. Victor Hugo
“Aç insan doyar ama açgözlü insan asla doymaz” Halk deyişi

Prof. Dr. Fikret Başkaya – Etik sınır demektir. Potansiyel olarak yapılabilir olandan sakınmaktır… Kapitalizm öncesi dönemin uygarlıkları, sosyal formasyonları, toplumsal dokuyu aşındırdığı, ‘birlikte yaşama’ zarar verdiği için, aşırılığa, ölçüsüzlüğü, açgözlülüğe, şımarıklığa olabildiğince izin vermiyorlardı… Sınırsız istek, arzu ve şımarıklık asla bir erdem sayılmıyordu… Kapitalizmin hakim üretim tarzı haline geldiği dönem sonrasında ve her ileri aşamada etik değerler aşındı ve ahlâkî çürüme istisna değil, kural haline geldi… Zira, kapitalizm sınırsız büyüme, genişleme, yayılma eğilimine ve dinamiğine sahip bir sistemdir… Burada söylemek istediğim kapitalist dünyanın genelini kapsıyor. Türkiye’de yaşanan kepazelik bir istisna değil… Sadece Türkiye’nin ‘yarışı’ açık ara önde götürdüğü söylenebilir…

Türkiye bakımından kaydedilmesi gereken bir şey de etik yozlaşmanın, ahlâkî çürümenin Politik İslamcı AKP iktidarı döneminde zirve yapmasıdır… İslam dini de diğer dinler gibi, ölçüsüzlüğü, aşırılığı (taaddiyi) mahkûm etmişken, bunca kepazelik niye? Sebebi bir sır değil, dinler de son tahlilde bir ideolojidir ve yoruma tabidir… Bu ülkenin varı yoğu bir avuç soyguncu çetesi tarafından utanmazca yağmalanır, talan edilirken neden bu kepazeliğe etkili bir itiraz yükselmiyor? Bu durum, “yurttaş bilinci” zaafının doğrudan sonucu… Osmanlı’nın tebâsının (kulunun) cumhuriyetin yurttaşı olamamasıyla ilgili… Zira yurttaşın asgarî tanımı, “verdiği verginin hesabını sorabilir” olmasıdır… Eğer insanlar ödedikleri verginin hesabını sorabilseydi, bütçe, hazine, müşterekler (herkesin olan, herkesin kullanımına sunulması gereken ortak yaşam alanları ve kaynakları) utanmazca yağmalanır, talan edilebilir miydi?

Eğer bugün bu dünyada açlık, yoksulluk, sefalet insanı utandıracak boyutlardaysa, doğa yağma ve talanı gezegenin dengelerini alt-üst etmekteyse, bir sürdürülemezlik durumu veya aynı anlama gelmek üzere bir........

© Açık Gazete


Get it on Google Play