menu_open Columnists
We use cookies to provide some features and experiences in QOSHE

More information  .  Close

Bir ada, çok hesap: Kıbrıs üzerindeki küresel satranç

14 0
24.10.2025

Rivayete göre adını “kına çiçeğinden” veya aşk tanrıçası Kipris’ten alan Kıbrıs, bazı tarihçilere göre ise zengin bakır madenlerinden dolayı Yunanca “bakır” anlamına gelen Kypros kelimesinden türemiştir. Ada, 1571’de Osmanlı İmparatorluğu’nun hakimiyetine girmesiyle Türk nüfusunun yerleşmeye başladığı bir bölge haline gelmiştir.

Kıbrıs, 19. yüzyıldan itibaren çözümü zor uluslararası sorunlardan biri olarak öne çıkmıştır. Adada yaşayan Türkler ve Rumlar dışında Yunanistan, Türkiye, İngiltere, ABD ve AB ülkeleri gibi çok sayıda aktörün bulunması, çözümün önündeki en büyük engellerden biridir.

Akdeniz’deki üç stratejik adadan biri olan Kıbrıs, Anadolu ve Kuzey Afrika kıyılarını kontrol etme olanağı sunar. Bu özelliği nedeniyle tarih boyunca birçok devletin hakimiyet mücadelesine sahne olmuştur. Ada, Ortadoğu petrolünün Batı’ya aktarımı ve Süveyş Kanalı üzerinden Hint-Pasifik hattına uzanan deniz yollarının güvenliği açısından da kilit bir konumdadır. Ayrıca, olası bir bölgesel çatışmada askeri ve lojistik üs olarak kullanılabilme potansiyeli, adanın stratejik değerini daha da artırmaktadır. Bu çerçevede Kıbrıs yalnızca bölgesel değil, küresel güvenlik mimarisinin de önemli bir parçası haline gelmiştir.

Doğu Akdeniz ve Kıbrıs, Orta Asya ile Hazar petrollerinin Batı’ya taşınmasında bir enerji koridoru işlevi görmekte; aynı zamanda Cebelitarık, Süveyş ve Karadeniz üzerinden geçen deniz ticaret yollarını kontrol edebilme avantajı sunmaktadır. Bu durum, “enerji kaynaklarını kontrol eden dünyayı kontrol eder” sözünü adeta doğrular niteliktedir.

Kıbrıs, dünyanın en yoğun şekilde silahlandırılmış bölgelerinden biri olmasının yanı sıra, İngiltere’nin askeri ve istihbarat faaliyetleri açısından da kritik bir merkezdir. Tarih boyunca kriz ve savaşlarda oynadığı roller, adanın bölgesel ve küresel güvenlik açısından taşıdığı önemi bir kez daha ortaya koymaktadır.

AB, İsrail, İngiltere ve Türkiye arasında........

© 12punto