menu_open Columnists
We use cookies to provide some features and experiences in QOSHE

More information  .  Close

Çin’den İzmir’e: Enerjinin Yeni Yüzyılı, Sertleşen Jeopopolitik ve Türkiye’nin Ege Merkezli Fırsat Penceresi

15 6
17.11.2025

Hong Kong’un finans koridorlarından Shenzhen’in yapay zekâ kampüslerine, Şanghay’ın elektromobilite hatlarından Tianjin’in sanayi sahalarına, oradan da Pekin’in ağır koridorlarına uzanan yoğun bir 15 günlük Çin temas trafiğinden döner dönmez kendimi İzmir yolunda buluyorum.

19 Kasım’da gerçekleşecek WETS Teknoloji ve İnovasyon 2025 etkinliğinde yapacağım “Dünya Enerjisinin Geleceği ve İzmir: Teknoloji, Yatırım ve İklim Değişikliği” başlıklı konuşma, yalnızca bir enerji değerlendirmesi değil; aynı zamanda küresel düzenin nereye doğru kaydığını ve Türkiye’nin —özellikle Ege’nin— bu akışta nerede durması gerektiğini sorgulayan bir çerçeve sunuyor.

Bu gerçek, Çin’de yaptığım temasların neredeyse her odasında karşıma çıktı. Bakanlıklarda da, büyük şirket yönetimlerinde de aynı cümleyi duydum:

“Enerji artık yalnızca yakıt değil; ulusal güvenliğin, yapay zekânın, üretimin, diplomasinin ve finansın ana eksenidir.”

Küresel enerji merkezinin ağırlığı Atlantik’ten Asya-Pasifik’e kesin biçimde kaydı. Bugün talebi, yatırımı ve teknolojik dönüşümü belirleyen aktörler Çin, Hindistan, Güneydoğu Asya ve Körfez ülkeleri.

ABD–Çin rekabeti ise artık LNG kargoları veya boru hatlarından ziyade kritik mineraller, dijitalleşmiş şebekeler, yeşil hidrojen, yapay zekâ ve enerji verisi üstünlüğü üzerinde yaşanıyor.

Dünya yeni bir enerji-soğuk savaşının eşiğinde.

Türkiye —ve özellikle İzmir— bu oyunu dışarıdan izleyemez.

İdealizm güzel; fakat rakamlar gerçeği söyler.

Bugün dünya enerji tüketiminin yüzde 81’i hâlâ fosil yakıtlardan geliyor.

Kömür geriliyor ama hâlâ küresel elektriğin üçte birinin kaynağı.

Doğal gaz dönüşümün tampon gücü.

Petrol ise sanayi, ulaşım ve petrokimya zincirlerinde hâkimiyetini sürdürüyor — 2050’de tamamen ortadan kalkması beklenmiyor.

Dolayısıyla:

“Fosil çağı bitti” demek, gerçeklerden kopuk bir iyimserlik olur.

Önümüzdeki yıllar, uzun bir hibrit enerji dönemi olacak:

Fosil Yenilenebilir Nükleer Batarya Yapay zekâ........

© 10 Haber