GÖRELE AĞZI ÜSTÜNE (7)
BAYNIMAK: Türkçemizin çok eski köklerinden, BAY kökünden türetilmiştir. Bay kökü çok eski yıllardan bu yana "varsıl", çok nitelikli", "etkili", "güzel"... anlamlarını yüklenerek günümüze dek gelmiştir. Anadolu'da "baylık", "bay kılmak" "bayımak", "bayıtmak gibi türevleri vardır. Yöremizde ad kökünden eylem olarak türetilmiştir.
Görele ağzında mutlu yıllar yaşama, uzun yaşama, mutlu olma, varlıklı olma... gibi anlamları içerir. Sözcük köyümüzde çoğunca olumsuz anlamda, ilenç olarak kullanılır. İstenilmeyen, olumsuz kişilikte olanlar için söylenen "ALLAH BAYNITMASIN" sözünü çocukluğumdan beri çok kez duydum. Mehmet Maksutoğlu'nun kaynaklık ettiği, Ümit Bekizağa'nın derlediği, notaladığı türkümüzden bir örnek:
Görele'nin içinde de
İkiliyim ikili
Sevdiğimin sözleri de
Yüreğime dikili de
Yüreğime di...
Yaylanın dudiyesi
Açmadan guruyesi
Niye almadın beni
Allah baynıtmiyesi de
Allah ondurmiyesi
Allah ondurmi...
Ondurmiyesi ile baynıtmiyesi sözcüklerinin anlamdaş oldukları görülmekte. Baynıtmak sözcüğü çocuklar için kullanıldığında, "büyüme, yaş........
© Yeşilgiresun
visit website