Geçtiğimiz hafta Kıbrıs’a bir ziyarette bulunan Suriye İnsan Hakları Komisyonu ve Suriye hükümet görevlilerine, Suriye’de oluşturacakları “kayıplar”la ilgili “mekanizma” konusunda çeşitli tavsiyelerde bulunduk, kayıplarla ilgili bir “YAP/YAPMA Kılavuzu” sunduk… Geliştirmekte olduğumuz “Kılavuz”umuz devamla şöyle:

*** “KAYIPLAR”LA İLGİLİ DOSYALARDA ŞEFFAFLIK…

“Kayıplar”la ilgili oluşturacak dosyalarda şeffaflık ve kayıp yakınlarına gerçekçi ve doğru bilgiler vermek esas olmalıdır.

Kıbrıs’ta geçmişte bu konuda çok acı deneyimler yaşadı kayıp yakınları… 1964’te “kayıp” edilen sevdiklerinden geride kalanların bir kuyuda olabileceğini öğrenen ve bu konuda dönemin bir yetkilisini ziyaret eden bir “kayıp” yakınına herhangi düzgün bir bilgi verilmekten kaçınılmış ve hatta daha da ileri gidilerek sözkonusu “kayıp” yakınları tehdit de edilmişti… Kuyu bir müteahhit tarafından açılmış, temizlenmiş, insan kemikleri çevreye saçılmış ve bazı “kayıp” yakınları o kuyunun başına giderek, kendi sevdiklerine ait olduğunu zannettikleri kemikleri çamurların içinden toplamaya girişmişlerdi… Nihayetinde, bu kuyuda bulunan “kayıp”la ilgili yıllar sonra Kayıplar Komitesi kazı yaparak kuyuda geride kalan insan kemiklerini toplamış, kimliklendirmiş ve kaybın yakınlarına defin için vermişti… Dönemin bir yetkilisi tarafından tehdit edilen “kayıp” yakınının sevdikleri ise, bir okurumuzun yardımıyla bir Kıbrıslırum “kayıp” yakınının bize ve Kayıplar Komitesi’ne gösterdiği kuyuda bulunmuştu. Ancak burada önemli olan nokta, her iki noktada da, iki farklı kuyuda gömülü olan bazı 1964 “kayıpları”nın yakınlarının karanlıkta bırakılması ve doğru düzgün bilgi verilmeyişiydi…

Benzer süreçler geçmişte her iki tarafta da yaşandı ve ancak büyük mücadeleler sonucunda ve aradan yıllar geçip de Kayıplar Komitesi’nde yöneticiler değiştikten sonra, “kayıp” yakınları sevdikleri hakkında bazı bilgilere ulaşabildiler.

Babası, annesi ve erkek kardeşi Kitrea’dan (Değirmenlik/Cirga) “kayıp” edilmiş bulunan Maria Yeorgiadu, bu yüzden Suriye İnsan Hakları Komisyonu ve üst düzey hükümet temsilcileriyle toplantımızda kendilerine “Kayıp yakınlarına karşı her zaman şeffaf ve gerçekçi olmaları” tavsiyesinde bulundu…

*** BİR İHBAR HATTI KURMAKTA GECİKMEYİNİZ...

Aranacak “kayıplar”ın olası gömü yerleri hakkında yurttaşların bilgi verebileceği, ihbarlarda bulunabileceği bir “ihbar hattı” kurmakta gecikmeyiniz. Kıbrıs’taki Kayıp Şahıslar Komitesi, böylesi bir “ihbar hattı”nı her iki tarafta da oluşturmakta aşırı derecede geç kalmıştı... Kayıplar Komitesi’nden çok önceleri biz bundan tam 19 sene evvel, 2006 yılında CYTA ve TELSİM hatlarımızla Kıbrıslıtürk ve Kıbrıslırum okurlarımızın isimli veya isimsiz olarak bize bildiklerini, gördüklerini, duyduklarını anlatabilecekleri ve isimlerinin gizli tutulacağı güvencesiyle ve kişisel telefonlarımızla “İhbar Hatları” oluşturmuştuk... Böylelikle Kıbrıs’ın her iki tarafından da okurlarımızdan gelen binlerce telefon ihbarını gazetelerde kaleme aldık, pek çoğuyla buluştuk ve bize olası gömü yerlerini gösterdiler. Bu okurlarımız, bazı durumlarda güvenlik ve gizlilik gerekçesiyle yalnızca bize bu olası gömü yerlerini gösterdiler, biz de daha sonra Kayıplar Komitesi’ne sözkonusu olası gömü yerlerini bizzat gösterdik. Bazı okurlarımız ise gerek kuzeyde, gerekse güneyde, olası gömü yerlerini yanımızda Kayıplar Komitesi yetkililerinin de olmasını kabul ederek bize ve Kayıplar Komitesi yetkililerine sözkonusu olası gömü yerlerini gösterdiler, Kayıplar Komitesi’nin olası gömü yerleri hakkındaki sorularını yanıtladılar ve elbette yine “isimsiz” olarak bunu yaptılar.

İhbar Hatlarımıza gelen tüm bilgileri gönüllü ve insani biçimde, tüm ayrıntılarıyla Kayıplar Komitesi yetkilileriyle paylaştık. Gazetelerde yayımlamamızın sakıncalı olduğu bazı bilgileri de yine Kayıplar Komitesi yetkilileriyle gizlilik koşuluyla paylaştık.

Böylelikle pek çok gömü yerinin bulunması, okurlarımızın bu ihbar hatlarına yağdırdığı bilgiler sayesinde sağlanmış oldu.

Suriye’den gelen heyete böyle bir ihbar hattını mümkün olan en kısa sürede kurmalarını tavsiye ettik...

*** TANIKLIKLARI GECİKMEDEN TOPLAYIP BUNLARIN TAKİBİNİ YAPINIZ...

“Kayıplar” ve “toplu mezarlar” ile her türlü olası gömü yeri hakkında görgü tanıklarından hiç gecikmeden tanıklıklarını almak üzere harekete geçiniz ve bunların kayıt altına girmesini sağlayınız. Sonrasında da bunların takibini gecikmeden yapınız.

Bu konuda yaşadığımız pek çok olay vardır... Bazı durumlarda, görgü tanıkları açık isimleriyle dahi konuşup bilgi sundukları halde, sözkonusu görgü tanıklarının ifadelerine aradan yıllar geçmiş olmasına karşın........

© Yeni Düzen