Geçtiğimiz hafta Kıbrıs’a bir ziyarette bulunan Suriye İnsan Hakları Komisyonu ve Suriye hükümet görevlilerine, Suriye’de oluşturacakları “kayıplar”la ilgili “mekanizma” konusunda çeşitli tavsiyelerde bulunduk, kayıplarla ilgili bir “YAP/YAPMA Kılavuzu” sunduk… Geliştirmekte olduğumuz “Kılavuz”umuz devamla şöyle:

***  KAYIPLARLA İLGİLİ HERHANGİ BİR “PAZARLIĞA” GİRİŞMEYİN…

Aranmakta olan “kayıplar”la ilgili herhangi bir “pazarlığa” girişmeyin. Bu konu çok kereler karşımıza çıktı ve insani açıdan son derece SAKINCALI ve YANLIŞ birşeydir… Bazı şahıslar, bazı kayıpların gömülü olduğu bir yeri bildikleri halde, bunu göstermek için “karşılığında filan kaybın bulunmasını” talep edebiliyor. Böylesi bir tavır, insani bir tavır değildir. Eğer herhangi bir kaybın yeri biliniyorsa, bunu bildiğini ileri süren şahıs tarafından, herhangi bir karşılık beklemeksizin göstermelidir. Bu bir zamanlar pazarlarda yürütülen “at pazarlığı” değildir, sözkonusu olan insanların yaşamakta olduğu çok büyük travmalar, hayatlarının darmadağın edilmiş olmasıdır… Sevdiklerinden en ufak bir haber bekleyenler acılar içerisinde son 50-60 yıllarını derin yaraları açık biçimde geçirirken, onların sevdiğinin yerini söylemek karşılığında, başka bir “kaybın yerinin bulunmasını” talep etmek, en basit tabiriyle acımasızlıktır ve insaniyete sığmaz.

O nedenle kayıpların aranıp bulunarak kimliklendirileceği ve ailelerine defin için kalıntılarının iade edileceği mekanizmaları oluşturacak olanlara tavsiyemiz, kayıplarla ilgili bu şekilde herhangi bir “pazarlığa” girişmemeleri, bundan uzak durmalarıdır.

***  ARANIP DA KALINTILARI BULUNAN KAYIPLARLA İLGİLİ “DENGE TUTTURMAK” ADINA, GECİKMELER YAŞANMASINA İZİN VERMEYİN…

Farklı etnik gruplardan ya da farklı siyasi görüşlerden gelen kayıpların aranıp da kalıntılarının bulunması halinde, herhangi bir biçimde “aranan kayıplar arasında denge tutturmak” adına, gecikmeler yaşanmasına izin vermeyin. Bir kayıptan geride kalanlar bulunmuşsa, bunu “matematik hesaplarıyla”, “şu kadardan şu kadar, şu kadar bulunursa, şu olur” gibi hesaplarla, kimliklendirilmiş kalıntıların ailesine iade edilmesini geciktirmekten ve kalıntıları inceleme yapılmış olan laboratuvarda tutmaya devam etmekten kaçının. Kayıplar konusu son derece insancıl bir konudur ve insanların çektiği acılar üstünden herhangi bir hesap-kitap, herhangi bir “denge kurmaya çalışma” girişimi, hem kayıp yakınlarına, hem de insaniyete karşı acımasızlık olacaktır…

***  “KAYIPLAR”IN GÖMÜ YERLERİNİN BULUNMASI KARŞILIĞINDA ASLA MADDİ TEKLİFLERDE BULUNMAYIN…

“Kayıplar”ın gömü yerlerinin bulunması karşılığında, asla maddiyatı içeren, para veya başka şeyler içeren tekliflerde bulunmaktan kaçının. Böylesi teklifler, insani olarak sürece yardımcı olan dürüst kişilere karşı bir hakaret oluşturacaktır. “Kayıplar”ın gömü yerlerinin bulunması çabaları, tümüyle insanların insaniyetine, insancıl duygularına hitap eden, onları başkalarının acılarını görüp empati kurup yardımcı olmaya teşvik eden çabalar olmalıdır, maddiyata dayalı, “pazarlığa” dayalı herhangi bir çabadan kesinlikle kaçınılmalıdır. Böylesi yaklaşımlardan kaçınmak, bu konudaki insani çabaların güçlendirilmesine yardımcı olacaktır. Önemli olan maddiyat karşılığı değil, insaniyet nedeniyle gömü yerlerinin gösterilmesi ve bulunmasıdır…

***  İNSANCIL ÇABALARI GÖRÜNÜR KILIN, ONURLANDIRIN…

“Kayıplar”ın gömü yerlerinin bulunmasında insani çabalar göstermiş olanların görünür kılınması ve onurlandırılması için uğraş verin. Eğer bu insani çabaları göstermiş olanlar “isimsiz kalmayı” tercih ediyorsa ve gizlilik koşuluyla bunu yapmışlarsa, o zaman onların bu kararına saygı göstermek gerekir. Ancak eğer aralarında gömü yeri göstermiş olan ve bunun toplumlar tarafından bilinmesinde sakınca görmeyen insanlar varsa, onların insaniyete ve kayıp yakınlarına hizmet eden bu çabalarını öne çıkarın, görünür kılın, onurlandırın ki başkalarına da örnek oluşturup başkalarının da gömü yerlerini göstermelerine teşvik olmalarını sağlayabilesiniz…

İki Toplumlu Kayıp Yakınları ve 1963-1974 Olaylarının Kurbanları örgütü “Birlikte Başarabiliriz” olarak biz, barışı savunan örgütlerle birlikte yıllardır düzenli biçimde bunu yapıyoruz ve yapmaya da devam edeceğiz…

***  KAYIP YAKINLARINI İRİLİ UFAKLI BULUŞMALARDA BİR ARAYA GETİRİN…

“Kayıpları”nın aranmakta olduğu farklı gruplardan kayıp yakınlarını, irili ufaklı buluşmalarda bir araya getirin… Her kesimden kayıp yakınlarının bir araya gelmesi, onların........

© Yeni Düzen