Yazının başlığı, Siyasal Bilgiler Fakültesi – Mülkiye’de bir dönem İdare Tarihi, ardından Kamu Yönetimi ve Siyaset Bilimi altında yeni kurulan Karşılaştırmalı Siyaset Anabilim Dalı başkanı genç dostum Taşansu Türker’in yeni kitabının adıdır. İlber Ortaylı hoca kitaba yazdığı takdimde karşılaştırmalı siyaseti; “bir teori ve reçete ile bakılacak bir dal olmaktan çok, etraftaki dünyayı tanımakla mümkündür. Devletler ve uluslararası kuruluşlarla olan ilişkileri, yurt içinde devletin çeşitli kademeleriyle olan bağları onun canlı ve somut bilgiler edinmesini sağlıyor” şeklinde tarifliyor.

Prof. Dr. Taşansu Türker, hayatımıza doğrudan etki eden dünya politikasının ayrıntılarını “Sonuç Yerine” dâhil altı ana bölümde ve 411 sayfada, çevremizde olup bitenleri ve dünyanın ne tarafa doğru gittiğini tarihsel arka planlarıyla inceleyerek anlaşılır bir biçimde yorumluyor.

Kitabı okurken, derslerim ve konferanslarımda sıkça kullandığım bir epigrafiyi hatırladım.
A. Du Velay isminde bir Fransız tarihçinin 1903’te basılan ve Maliye Bakanlığı Tetkik Kurulunca 1978 yılından Türkçeye çevrilen Türkiye Maliye Tarihi kitabından “Türkiye’nin mali tarihi, siyasi tarihin gerçek bir mukaddemesidir. İlki bilinmezse ikincisinde yanılgıya düşme tehlikesi vardır ve çoğu kez birbiriyle örtüşerek biri, diğerini tamamlar”. Mösyö Velay’ın 121 yıl önce yazdıkları aslında bugüne de ciddi ışık tutmaktadır. Sizce de öyle değil mi?

Günümüze dair çoğu medya organı ve ekranında özellikle iktisadi - mali tahlil ve yorumların nerede ise tamamı, siyasi tarihten bihaber, ayrıca sadece arttı – azaldı – aynı kaldı lakırdısı ile bezeli yurttaşları ve toplumsal sınıfları göz ardı etmektedir. İşte tam da bu noktada Cumhuriyet’in Yeni Yüzyılında Yeni Dünya Politikası kitabı, başucu kaynaklarımızdan biri olmalıdır / olacaktır da. Zira bu kitap, dünyanın ciddi bir dönüşüm sürecinden geçtiği, belirsizlikle dolu dönemde, Cumhuriyet’in içinde yer aldığı uluslararası ilişkilerin farklı bir ifade ile uluslararası işbölümünün geleceğine dair yorum ve analizlere mesnet teşkil edecek bilgilerle doludur.

A. Du. Velay – Türkiye Maliye Tarihi. Kapak

Taşansu Türker hocanın ifadesi ile not edersek; “bir zaman dilimi sunan, fakat bununla iktifa etmeyip, olabildiğince kavramsallaştırma amacı da güden bir metin (…). Bir almanak olmasa da yakın dönemin önemli konu başlıklarını takip edilebildiği ama bunun yanında kolay okunan ve okuyucuya farklı katmanlarda temel motiflerin aktarılmaya çalışıldığı; akademik niteliğinden taviz verilmeden fakat sadece akademiye has olmayan bir kıvam ve üslup tutturulması” da amaçlanmış ve bence bu amaç yakışıklı bir biçimde de başarılmıştır.

Mark Twain’ın çokça tekrarladığı “Tarih tekerrür etmez ama sıkça kafiyelenir” sözü ile Eric Hobsbawm’ın kategorileştirme ve dönemselleştirme geleneği de kitabın ismini oluşturan iki taşıyıcı akstır. Böylelikle, dünyanın ve tabii ki Türkiye’nin de içinden geçtiği bu dönemin izah edilebilmesi için temel bir formasyon olarak tarih bilimi öne çıkmaktadır.

Elimizdeki kitap, vakalar arasındaki........

© soL