Üniversiteler hiç olmadıkları kadar zor bir zamanda yaşıyor. Hem dünyada hem Türkiye’de kaynakları kıt olabilir, fonları kesilmiş olabilir, politik baskı görüyor olabilirler. Ama bunların hiçbiri yaşadıkları asıl kriz karşısında bir ağırlık ifade etmiyor. Çok daha yapısal bir kriz içindeler: Bilgi üretim silosunun patlaması.

Bilgi üretimi dedim ama kolaylık olsun diye öyle dedim. Yoksa bilgi, merak ve araştırmanın posasıdır. Sadece acemiler bilgiye nisan alır. Hakiki öğrenciler öğrenmeyi öğrenir. Hakiki hocalar bilgi aktarımını tek başına marifet saymaz, bilgiyi doğuran tefekkürü, tecessüsü, sorgulamayı o bilginin de temeli olarak verirler.

Şüphesiz pekçok alanda bilgi tek başına bile değerli idi. Ve o bilgiye çok az yerde ulaşılabiliniyordu. Üniversite bilgiye ulaşmanın adresiydi. Çok uzun bir süre belli çeşit bilgi üretiminin yegane adresi üniversite idi. Fakat bazı gelişmeler üniversitenin bilgi ve bilgi üretimi üzerindeki tekelini kırdı. Bugün üniversite, duvarları patlamış bir baraj gibi malzemesini tutamaz hale geldi. Genç rakipleri karşısında sattığı ürün hantal ve pahalı kalmış bir dükkan gibi şaşkın. Bu bir mahiyet ve anlam krizi. Ben kimim, hayattaki amacım nedir? Tek tek her üniversitenin bu soruları sorma gücü olmayabilir. Ama bir kurum olarak üniversite eğer bu soruları sormuyorsa henüz yeni durumla yüzleşmemiş demektir ve bu soruları sorması gerekir.

Önce internet, sonra özellikle sosyal medya inkılabıyla birlikte bilgi (üretim, takdim ve dolaşımı) üniversitenin dışında, ondan daha kolay erişilebilir ve ondan daha renkli bir hal aldı. Bilhassa beşeri ve sosyal bilimler açısından üniversitenin bilgi üretim tekeli kalıcı bir şekilde yıkıldı. Ders üniversitenin elinden çıktı Youtube’un eline geçti. Üniversitenin elindeki tek görünür güç bugün resmilik, yani diploma.

Öğrenme üniversitenin dışına taştı. Dijitalleşme, sosyal medya........

© Serbestiyet