Geçtiğimiz günlerde Sertab Erener’in ‘Zor Kadın’ isimli şarkısının aslında İsrailli popüler şarkıcı Noa’nın Mizmor Laila isimli şarkısından uyarlandığını öğrendim. Muhtemelen içinde bulunduğum yaş itibariyle ortalama 20 sene önce dinlediğim şarkıların kökeninden sözlerinin anlamına dek araştırırdım, ancak bir yerden sonra zaman bulamadığından olsa gerek; bırakıyor insan. İsrail’den dinlediğim birçok parça var elbette, ancak İsrail müzik tarihine bakmak Noa’yı öğrenene kadar aklıma gelmemişti. Diğer taraftan ne zaman gitsem Türkiye’de asla karşılaşamayacağım manzaralardan olan, özellikle Tel Aviv, Bat-Yam sahili boyunca pek çok beach-cafe’de duvardan duvara Yunan bayrağının asılı olduğu, halkın çoluk çocuk demeden Vasilis Karras’lardan Marinella’lara, Haris Alekseio’lardan Anna Vissi’lere kadar şarkılarını ezbere bildiği Yunan müziği ve Yunanca baskın olunca insanın aklına pek de gelmiyor acaba bu çok uluslu ülkenin müziği nasıldır demek… Tabii bunu söylerken ülkenin 46 kez katıldığı ve 39’unda finale kaldığı Eurivisionları dışarıda tutuyorum.

İsrail müziğinin tarihi, aslında az önce yazdığım nedenden ötürü ülkenin zengin kültürünü ve yıllar içindeki dinamik gelişimini yansıtan bir hikâye olarak karşımıza çıkıyor. İsrail müziği, ülkenin 1948'deki kuruluşunun ilk günlerinden bugüne kadar, toplumsal değişimleri ve sanatsal yenilikleri yansıtan farklı tür ve tarzları kucaklayan dikkate değer değişikliklere tanık olmuştur. 1950'lerde İsrail bir ulus olarak kendini inşa ederken, özellikle 1956'daki Süveyş Kanalı krizi sırasında Fransa önemli bir ortak olur. İsrail ile Fransa arasındaki bu bağ 1967'deki Altı Gün Savaşı'na kadar sürer. 50 ve 60'lı yıllarda İsrail'in müziklerine Rus şarkıları ve Fransız şansonları eşlik etmeye başlar. 1960'larda İsrail, geleneksel Yahudi........

© Şalom