21 MAYIS 1864 BÜYÜK ÇERKES SÜRGÜNÜ VE SOYKIRIMI
Rus Çarlığı’nın 160 yıl önce yaptığı Çerkes Soykırımı’nı Gürcü Tarihçi Simon Canaşia-“Çerkes Günlükleri” eserinde şöyle özetliyor: “Deniz kenarında yedi yıl boyunca atılmış insan kemikleri vardı. Kargalar erkek sakallarından ve kadın saçlarından yuvalarını kurarlardı. Deniz yedi yıl boyunca karpuz gibi insan kafataslarını atıyordu. Benim orada gördüklerimi düşmanımın bile görmesini istemem...”
1864 Mayıs ayında 20.000 yaralı ve yorgun Çerkes atlısından oluşan Çerkes ordusu ile tam donanımlı 100.000 kişilik Rus ordusu arasında son bir savaş yaşandı. Çerkes savaşçılar, Rus ordusuna hücum etti ve hattı yarmaya çalıştı ancak çoğu Rus topçuları ve piyadeleri tarafından vuruldu.” Evet 21 Mayıs 1864 Çerkesler için hazin bir olay olarak tarihe kara bir leke olarak düştü. Açıkçası bu savaş basbayağı Rusya’nın yaptığı bir “Çerkes Soykırımı” idi. Peki bu günlere nasıl gelinmişti kısaca açıklayalım:
1547 yılında ‘Korkunç’ lakabıyla anılan Rus Çarı IV. İvan’ın tahta geçmesiyle Ruslar, güneye doğru yayılmaya başladı. Astrahan ve Kazan hanlıklarını istila eden Korkunç İvan’ın sıcak denizlere inmek için Kafkasya’yı da işgal etmesi gerekiyordu. Bu yayılmacı hedeflerin bir sonucu olarak, Ruslar tarafından Kafkasya’ya yönelik tacizler de başlamıştı. Rusya İmparatorluğu’nda tahta “Deli Petro” olarak da anılan I. Petro’nun geçmesiyle, Rusya’nın sıcak denizlere inme politikası stratejik hedef olarak benimsendi. Rusya Kafkaslılara yaşam hakkı bırakmıyordu. Çarlık Rusya’sının o süreçteki tek hedefi; Kafkasya’da tek bir Kafkasyalı’nın dahi yaşamamasıydı.
1779 yılında 1816 yılına kadar Adigey ve Kabardey köylerine şiddetli saldırılar devam etti. 1816 yılında, Rusların Kafkasya’yı işgalinde en çok adını duyduğumuz General Yermalov Kafkas Orduları Başkomutanlığı’na atandı. Kimileri ona, yaktığı köylerden dolayı büyük komutan diyor kimileri de öldürdüğü Kafkasyalılar’dan dolayı övgüler diziyordu. Çar ise Kafkasya’da uyguladığı kıyımdan dolayı Yermalov’u madalyalarla ödüllendiriyordu. Ama hiç şüphesiz ki tarih onu; korkunç kıyımı ve Kafkas insanına yaptığı zulmü dolayısıyla “Zalim Yermalov” adıyla anıyor ve anmaya da devam edecekti.
Kafkasya’nın........
© Önce Vatan
visit website