menu_open Columnists
We use cookies to provide some features and experiences in QOSHE

More information  .  Close

Cebimizdeki “mapushane”

5 0
18.11.2025

Eskiden akşam olunca insanlar evlerine çekilir, biraz düşünür, dinlenir, belki gökyüzüne bakıp kendini hatırlardı.

Bugün ise akşam, telefonların şarjının azaldığı, ekran parlaklığının arttığı ve insan ruhunun yavaşça karardığı saatlere dönüşmüş durumda. Kimi yeni bir dizi açıyor, kimi algoritmanın seçtiği videolara dalıyor, herkes kendi dijital mağarasına çekiliyor. Zamanında akşam, ışıkların sönmesini, kapıların kapanmasını anlatırdı; şimdi ise daha parlak ekranlar, daha çok bildirim, daha çok gürültü demek. Evlerin sessizliğini artık telefonların titremesi bozuyor. Aynı çatı altında yaşıyoruz ama sanki farklı odalarda değil, farklı dünyalardayız. Yaşar Kemal’in bir zamanlar anlattığı “mapushane” bugün cebimize girmiş hâlde. Duvarlar değil, ekranlar çevreliyor bizi; parmaklık yerine bağlantı hızları var. İnsan, hiç fark etmeden “düştüm bir ormana, yol belli değil” hâline sürükleniyor; bitmeyen akışın içinde yön de, sınır da kayboluyor.

Eskiden mahpusun kolunda kelepçe olurdu; bugün kelepçe elimizden düşmeyen telefonlar, bildirim sesleri zincir gibi. Mavi ışık gecenin ortasında bir sızı gibi gözlerimize vuruyor; her bildirim içimizden küçük bir parçayı çekiyor, her kaydırış zihnimizi biraz daha yoruyor. Kendimizi özgür sanar gibi yapıyoruz. Belki de en çok bu dönemde tutsak hâldeyiz. Zamanın ritmi bozulmuş durumda; sabahla gece arasındaki fark silikleşiyor, ekranda hep aynı renkler, aynı içerikler dönüyor. Eskiden günü anlamlandıran iş, ilişki, doğa ve sohbetler vardı; şimdi gün, birkaç saniyelik videolara bölünmüş anlardan oluşuyor, hiçbiri tam değil, hiçbiri kalıcı değil, anlam gidince zaman da dağılıp gidiyor. Kalabalığın içinde yalnızlık ise daha keskin; binlerce kişiye ulaşabilen insan, aynı hızla kendine yabancılaşabiliyor. Dijital dünya, yolları algoritmalarla çizilmiş yeni bir orman gibi; sessizlik bile tam sessizlik değil, bağlantının uğultusu hep bir köşede.........

© Medya Günlüğü