Giriş:

Hukuk devletinin temel özelliklerinden biri, herkesin adil bir yargı sürecine erişim hakkına sahip olmasıdır. Ancak, Türkiye'de yargılama masrafları, bu temel ilkeyi gölgeleyen bir sorun haline gelmiştir. Devlete ödenen harçlar ve yargılama masrafları, vatandaşların hak arama özgürlüğünü ciddi şekilde engellemektedir. Bu çalışmada, Türkiye'deki yüksek yargılama masraflarının, adaletin temelini sarsarak mağdurların haklarını koruma ve adalet arama sürecine erişimini engellediğini konu alacağız.

Yüksek Yargılama Masrafları ve Hak Arama Özgürlüğünün Engellenmesi:

Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi’nin 6. maddesinin metninde mahkemeye erişim/ulaşma hakkı açıkça düzenlenmemiştir. Ancak bu durum, bu hakkın Sözleşme’nin bu hükmü altında korunmayacağı anlamına gelmemektedir. Sözleşme’nin 6. maddesini 1969 tarihli Viyana Sözleşmesi’ne ve Sözleşme’nin başlangıç bölümünde ifadesini bulan hukukun üstünlüğü ilkesine dayanarak yorumlayan Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi, mahkemeye erişim/ulaşma hakkının, Sözleşme’nin 6 § 1 maddesi kapsamında korunan haklar kategorisi içinde olduğuna karar vermiştir. Mahkemeye ulaşma hakkı, 6. maddede korunan mahkeme hakkının (droit à un tribunal/right to a court) bir unsurunu oluşturmaktadır. Dolayısıyla, adil yargılanma hakkı altında içtihatla oluşturulan bir hak olan mahkemeye erişim hakkı, Sözleşme’nin 6 § 1 maddesinin koruma kapsamına girmektedir.

Mahkeme, dava harçlarından dolayı başvurucuların mahkemeye erişim haklarının engellenmemesi gerektiğini ifade etmektedir. Mahkeme bu hakka, harçlardan dolayı sınırlama getirilmesinin haklı olup olmadığını incelerken, istenen harç miktarını, başvurucunun ödeme durumunu ve davanın hangi aşamasında ödemenin talep edildiğini gözönünde bulundurmaktadır.Bu kriterlere ek olarak Mahkeme, davanın başvurucu........

© Hukuki Haber