Özbekistan’ın ilk devlet başkanı Kerimov’un ilk dönemi ‘’kayıp yıllar’’ olarak değerlendirilebilir. Kerimov’un vizyonu Özbekistan’ı bölgenin lideri yapmaktı. Taşkent, bu vizyon çerçevesinde, en güçlü rakibi olarak gördüğü Kazakistan’la tek taraflı bir yarış başlattı. Zira Nazarbayev’in vizyonu Orta Asya Devletler Birliğini kurmaktı. Önerisi rekabet değil iş birliğiydi.

Taşkent’in vizyonu, kendi önünü tıkadı. Zira Özbekler bölgenin en kalabalık halkı. Diğer Türkistan cumhuriyetlerinde de Özbekler yoğundu. Tacikistan’ın %’i, Kırgızistan’ın ’si, Türkmenistan’ın ’i ve Kazakistan’ın ’u Özbek’ti. Kerimov’un vizyonu ve bu demografik yapı, diğer ülkelerin Özbekistan’a mesafeli davranmasına yol açtı. Gerçi Özbekistan, Özbek azınlıkları hiçbir zaman komşularına karşı kullanmadı. Hatta Tacikistan’da halkın oyuyla yeniden başkan seçilen Özbek asıllı Rahman Nabiyev’in devrilip katledilmesine ve Kırgızistan’da ihtilal dönemlerinde yaşanan Kırgız-Özbek çatışmalarına dahi müdahale etmedi.

Özbekistan’ın vizyonunu gerçekleştirmesi Rusya’nın zayıflamasına bağlıydı. Zira bölge ülkeleri Rusya’yı ‘’abi olarak’’ kabul ediyorlardı ve Kazakistan’ın Rusya ile ilişkileri çok iyiydi. Özbekistan, Rusya ile tek başına başa çıkamayacağından ABD’ye yöneldi. Topraklarında ABD’nin üs açmasına yani Amerika’nın askeri olarak Türkistan’a yerleşmesine izin verdi. Diğer Türkistan devletleri ŞİÖ’ ye katılırken Özbekistan, Beyaz Saray’ın Rusya’ya karşı oluşturduğu GUAM’ a katıldı.

Taşkent, takip ettiği Batı yanlısı ve Rusya karşıtı siyasete rağmen çiçek devrimleri Özbekistan’a sirayet edince şok oldu. Ülkenin her tarafına yayılan ve yüzlerce vatandaşın hayatına mal olan kalkışma bastırılınca Kerimov’un vizyonu da takip ettiği dış politika da değişti. Kerimov’un ikinci döneminde Özbekistan, Kazakistan’la yaptığı tek taraflı rekabeti bırakarak iş birliğine yöneldi. GUUAM’ dan ayrılarak ŞİÖ’ ye katıldı.

Bu politika değişikliğinin ilk sonucu, ABD’nin askeri üslerini kapatarak Türkistan’ı terk etmek zorunda kalması oldu. Orta Asya Devletler Birliği kuruldu. Çin,........

© Habererk