Levent Alkan

Kayıtdışılık neoliberalizmi, neoliberalizm de kayıtdışılığı besleyip büyüten bir sarmaldır. Planlı uygulama, adaletli rekabet, donanımlı istihdam, kurumsal yönetişim, dengeli denetleme, yetkili sorumluluk tarihin tozlu raflarına kısa sürede yerleşti. Plansız uygulama, adaletsiz rekabet, donanımsız istihdam, kayıt dışı yönetişim, kutuplaştırıcı denetleme, yetkisiz sorumluluk özellikle Türkiye olmak üzere tüm neoliberalist ülkelerde yaşanmaya başladı. Sistemin dışına çıkmaya meyilli iç dinamiklerle, dışarda içeride aklanmaya meyilli dış dinamikler buluşabildiler. Dışlanmış organize kara para aklanır, ardından da küresel finans ve reel sektöre eklemlenir. Neoliberalismin kuralsız, esnek özelliği tek kutup bir siyasal dünya düzeni ile birleşince, dev bir büyüme ivmesi yarattı. Ancak bu birliktelik çok uzun sürmedi. 1989’da verilmiş sözlerin hiçbiri de tutulmayınca, 2006 yılında Putin, birleşmiş milletlerde bu tek kutuplu yapıyı uyardı. Kendi ulusal güvenlik sorununa dönüştüğünü ilk kez yüksek sesle ilan etmiş oldu. Sonuç alınamayınca da 2022 de Ukrayna Rusya Savaşı nı başlattı. Savaşmak pahalı bir iştir. Her yeni bir savaş, yeni bir küresel kayıt dışı akış demektir. Ukrayna, savaş desteğini Avrupa’da başta Almanya olmak üzere tüm batıdan alırken, Rusya’da doğal kaynak satışlarını Özbekistan üzerinden Avrupa’ya ve tüm dünyaya ihraç ederek savaşı finanse etmektedirler. Öte yandan, 2022 Davos toplantısında tarihsel bir kırılım yaşandı. Zirvede Marlene Engelhorn, Phil White gibi, yerkürenin en zengin 2005 ultra milyonerleri konuştu: “Devletler bizden daha fazla vergi alsınlar, yoksa mevcut vergilendirme uygulaması dünyayı başımıza yıkacak” uyarılarıyla şaşırtıcı bir çıkış yaptılar. 2008 küresel sistemik krizi ve Covid-19........

© Ekonomim