Çalışanlar emek­li aylıklarını nasıl yükseltebilir?**

Türkiye’de uzun yıllardır süregelen önemli sosyal güven­lik sorunlarından bi­ri, çalışanların ücret­lerinin bir kısmının bankadan, bir kısmı­nın ise “elden” öden­mesi uygulamasıdır. İşveren ta­rafından SGK’ya düşük ücretle prim bildirilmesi, çalışanların hem çalışma hayatı boyunca hak kayıplarına yol açmakta hem de emeklilik döneminde bağlanacak aylığın ciddi biçimde düşük olmasına neden olmaktadır.

Bu tablo, hem çalışanlar hem de işverenler açısından ağır hu­kuki ve mali sonuçları beraberin­de getirmektedir.

Somut bir örnekle anlatalım:

* Çalışan, SGK’ya asgari ücret üzerinden bildirilmiş olsun.

* Oysa fiilen asgari ücretin üç katı ücret almaktadır.

* 7.200 prim günü vardır.

* Gerçek ücretinin 22.104 TL’si bankadan, 44.000 TL’si el­den ödenmektedir.

Bu çalışana SGK’nın bağladığı emekli aylığı:

16.881 TL

Oysa prime esas kazanç gerçek haliyle bildirilmiş olsaydı:

Yaklaşık 30.000 TL emekli ay­lığı alacaktı.

Fark, hayat standardını doğ­rudan etkileyen kalıcı bir gelir kaybıdır.

Gerçek ücretinin düşük bildi­rilmesi nedeniyle emekli aylığı düşük bağlanan çalışanlar, işve­rene karşı Hizmet Tespit Davası açabilirler. Mahkeme sürecinde çalışan:

* Elden ödeme aldığını,

* Primlerinin düşük bildiril­diğini,

* Gerçekte daha yüksek bir ücretle çalıştığını tanık beyanla­rı, banka hareketleri, işyeri........

© Dünya