Büyük bölümü vergiler­den oluşan merkezi yö­netim bütçe gelirlerinin yaklaşık yüzde 58’lik bölümü, İstanbul başta olmak üzere, vergisel açıdan gelir sağlayıcı iş ve iş­lemlerin yoğun olduğu il­lerin yer aldığı Marmara böl­gesinden sağlanıyor. Devlet Marmara’dan, bu bölgeye yap­tığı harcamanın yaklaşık 6 katı gelir elde ediyor.

Ege ve İç Anado­lu da bütçeye aldı­ğı harcamadan daha fazla gelir aktararak net katkı sağlarken, diğer böl­gelerin sağladığı gelir aldığı harcamayı karşılamıyor. Geli­rin gidere oranı özellikle Doğu Anadolu’da yüzde 17’lere düşü­yor. Ülke genelinde aldığı büt­çe harcamasından daha faz­la gelir sağlayarak bütçeye net katkı yapan illerin sayısının sadece 9 olduğu, 72 ilin sağla­dığı gelirin aldığı bütçe har­camasının çok altında kal­dığı dikkati çekiyor.

Hazine ve Maliye Bakanlığı verilerine göre ocak-eylül dö­neminde 6 trilyon 84,6 milyar lira olarak gerçekleşen mer­kezi yönetim bütçe gelirinin yüzde 58,3 oranındaki 3 tril­yon 545,7 milyar lirası, büyük bölümü İstanbul’dan olmak üzere Marmara Bölgesindeki 11 ilden elde edildi. Aynı dö­nemde merkezi yönetim büt­çesinden Marmara’ya yapı­lan harcama ile 631,1 milyar lira ile toplam bütçe giderinin yüzde 8,8’ini oluşturdu. Dokuz ayda aldığı bütçe harcaması­nın 5,6 katı gelir sağlayan Mar­mara bölgesinin, bütçe açığı­nın 1 trilyon lirayı aştığı bu dö­nemde bütçeye net katkısı 2 trilyon 914,6 milyar lira oldu.

Ocak-eylül döneminde 820,6 milyar lira ile bütçe gelirleri­nin yüzde 13,5’ini sağlayan İç Anadolu, bütçe harcamaların­dan 786,6 milyar lira ile yüzde 11 pay aldı, bölge bütçeye 34 milyar liralık net katkı sağla­dı. Ege bölgesi aynı dönemde 631 milyar liralık bütçe geliri yaratırken, 339 milyar lira har­cama alarak bütçeye net 291,9 milyar lira katkı yaptı. Buna gö­re bütçeye aldığından daha faz­la veren bu üç bölge dokuz ay­da toplam 4 trilyon 997,3 mil­yar lira ile bütçe gelirlerinin yüzde 82,1’ini sağlarken, aynı dönemde bütçeden 1 trilyon 756,8 milyar lira ile yüzde 24,5 pay aldı. Üç bölgenin bütçeye net katkısı 3 trilyon 240,6 mil­yar lira oldu.

Diğer bölgelerin bütçeye sağladığı gelir ise aldığı bütçe harcamasını karşılamadı. Do­kuz ayda 357,4 milyar lira büt­çe harcaması yapılan Akdeniz bölgesi, 323,6 milyar lira ile bütçeye bunun yüzde 90,5’i kadar ge­lir aktardı. Karadeniz bölgesi 313,6 milyar lira bütçe harcaması alırken, böl­genin bütçeye sağladığı gelir 123,8 milyar lira ile bunun yüz­de 39,5’i........

© Dünya