Kalp; ibadetle sevgi (muhabbet) arasındaki farkı, samimiyet ve içtenlik açısından derin bir şekilde ortaya koyar. İbadet, insanın Allah’a karşı sorumluluklarını yerine getirme biçimidir. Ancak dışa açık bir eylem olduğu için, insanlar bazen ibadet üzerinden bir gösteriş (riya) sergileyebilir. Kişi, kalbinde Allah rızası yerine insanların takdirini kazanmaya yöneldiğinde, ibadet artık ruhunu kaybeder. Kur’an’da “Vay o namaz kılanların haline ki, onlar namazlarında gafildirler. Onlar gösteriş yaparlar.” (Maun Suresi, 4–6) buyurularak bu duruma dikkat çekilir.

İbadet, şeklen doğru olsa da niyet kirlenince manasını yitirmektedir. Münafıklar da bu yönüyle ibadeti bir maske gibi kullanmışlardır. Namaz kılarlar ama kalben Allah’a yönelmezler; ibadetleri bir gösteri, toplumsal rol oynama hâlidir. Oysa muhabbet, kalpten doğan bir duygudur. Sevginin sahtesi uzun sürmez; çünkü duygu yapmacık olamaz. İnsan, sevmediği birine seviyormuş gibi davranabilir ama bu davranışın içtenliği kısa sürede çözülür. Samimiyetin sesi vardır, yapaylığın sessizliği. Muhabbet, kalpten kalbe geçer; bir elektrik, bir sıcaklık taşır. Gözde, seste, hâlde hissedilir. Dolayısıyla, muhabbetin riyası olmaz; çünkü riya akıldan doğar, muhabbet ise gönülden.

İbadet davranışla ölçülür, ama muhabbet hissiyatla yaşanır. Davranış taklit edilebilir, fakat duygu taklit edilemez.........

© Denge