Antonella Marty’nin Özgürlük: Yoksulluğun Panzehiri kitabı; insanlık tarihine, evrimsel köklere ve özgürlük fikrinin bu yolculuktaki kilit rolüne dair kolayca okunabilen, alandaki diğer önemli yazarların metinlerine sıklıkla değinen detaylı bir okuma sunuyor. Marty, özgürlüğü sadece bir bireysel hak değil, aynı zamanda toplumsal refahın temel taşlarından biri, medeniyeti dönüştüren bir itici güç olarak sunuyor.

13,5 Milyar Yıl Önceki Büyük Patlamadan Küreselleşmeye

Kitap, evrimsel ve tarihsel süreçleri ele alırken, insanlık tarihinin en karanlık zamanlarından günümüze kadar yaşanan büyük değişimi vurguluyor. Marty, kitaba giriş kısmında insanın bugün, tarihte hiç olmadığı kadar iyi yaşadığına işaret ederek, Homo sapiens’in farklı topluluklar halinde yerleşik hayata geçiş sürecini ve diğer türlerin ötesine geçerek modern toplumu inşa edişini ele alıyor.

Kitap aslında 176 sayfalık oldukça kısa sayılabilecek bir eser fakat Antonella Marty takdir edilmesi gereken bir yazarlık kabiliyetiyle kitabının ilk iki kısmı olan “Evrendeki Yerimiz” ve “Sonraki Adım: Evrimimiz” kısımlarında, hem evrenin ve dünyanın oluşumunu hem de insanlığın nasıl tek hücreli canlılardan evrimleşerek Homo Sapiens halini aldığını evrim literatürüne gayet hakim bir yazar olarak akıcı bir şekilde aktarıyor.

Marty’nin analizi, evrenin oluşumundan Homo Sapiens’in serüvenine kadar geniş bir tarihsel arka plan sunarken, aydınlanma felsefesi, sanayi devrimi ve günümüz küreselleşme süreçlerini özgürlük ve bireycilik bağlamında değerlendiriyor. Marty aslında kitap boyunca sürdürdüğü argümanının merkezini şu ana fikir üstüne kuruyor: “Aşırı yoksulluk, kıtlık, hastalık, şiddet ve her yerde ölümler, insanlık tarihi boyunca norm olmuştur. Bir zamanlar aşırı yoksulluk, gezegenimizde yaşayan insanların çoğu için en yaygın insanlık durumuydu.”

Günümüzde özellikle Batı’da, fakat bir ölçüde en fakir ülkelerdeki en alt sınıflardaki insanların bile, üzerine çok düşünülmeyen imkanlar olarak kabul edilen tuvalet, elektrik, buzdolabı, akıllı telefonlar gibi teknolojiler insanlık tarihinin çok büyük bir kısmında yoktu. Aydınlanmanın getirdiği özgürlükler, Sanayi Devrimi atılımı ve küreselleşme ile beraber hem bu teknolojiler tüm dünyada yaygınlaştı hem de “iki yüzyıl önce � seviyelerinde olan aşırı yoksulluk %9’a düştü.”

Tarihsel kökenimiz ve gelişimimizden daha güncel örneklere gelirsek, Marty bize şunu hatırlatıyor: 1964’te piyasaya sürülen ve modern bilgisayarın atası sayılabilecek olan ilk ticari bilgisayar günümüzün dolar değeriyle 32 bin dolara satılıyordu. Fakat benim şu an bu yazıyı yazarken kullandığım ve ilk ticari bilgisayara göre astronomik bir işlem kapasitesine sahip olan Macbook Air 700 dolara satılıyor. Dolayısıyla Sanayi Devrimi’nin getirdiği müthiş üretim kapasitesiyle beraber serbest piyasanın “maliyetleri ve fiyatları önemli ölçüde düşürerek kitlelerin satın alma gücünü artırma başarısını” gösterdiğini söylemek mümkün.

Zenginliği Yaratan Temel Sebepler Neler?

Mülkiyet haklarının güvence altına alınması, serbest piyasaya devlet müdahalesinin çok kısıtlı olması gibi temel sebeplerle özgür toplumlarda yaşayan bireylerin, özgür toplumlarda yaşamayan bireylere göre inovasyona ve girişimciliğe çok daha yatkın olduğunu; diğer bir deyişle, özgür toplumlarda insanların yaratıcı güçlerinin daha kolay bir şekilde ortaya çıktığının altını çiziyor Marty.

Bu temel argüman aslında, Marty’nin de haklı olarak belirttiği gibi, klasik liberalizmin ekonomik teorisinin........

© Daktilo1984