Tecrübelerin gösterdiği gibi insanların, hayvanlarla ilişkisi her zaman hiyerarşik ve hükmedici olmuştur. Şu sıralar köpeklerin öldürülmesiyle ilgili gerilimin her aşamasında, hep bu tarihsel tecrübe kendini hatırlatıyor. Hayvanlara sınırsız müdahaleyi ‘meşru’ hale getiren bu hiyerarşik ilişkinin Müslüman dünyadaki referansı, dini metinlerden gelmektedir: “İnsan, yaratılmışların en şereflisidir”!

Bu hiyerarşik ilişki, hayvanları ezen pek çok uygulama üzerine kurulmuştur. Bunlardan biri, insanlar arası küfürlü iletişimde kendini gösterir: “Hayvan oğlu hayvan”! Hayvanların en alt sırada olduğuna işaret eden bu rutin küfür hemen tüm dillerde kendine yer bulmuştur. Sonra hayvanlara yüklenen işlevler gelir ki bunların listesini çıkarmak dahi imkânsızdır. Mesela hayvanlar birer yük taşıma araçlarıdır. Bu eziyetten hayatını kaybeden hayvan sayısına dair bir araştırma bile yoktur. Gerçekte hayvanların ölümü bir haber değeri bile taşımaz. Hatta ‘öldü’ demek yerine ‘telef oldu’ ifadesi kullanılır, ‘en şerefli’ varlığın ölümüyle karışmasın diye.

İnsanın, hayvanlarla kurduğu bu ilişki, hayvanlardan maksimum düzeyde yararlanmaya yönelik çeşitli araçların inşasına yol açmıştır. Etinden, sütünden, derisinden istifade etmiş, gerektiğinde eğlence aracı olarak kullanmıştır. Mesela hayvanları açık ya da kapalı mekânda dövüştürerek para kazanmak gibi bir........

© Birgün