Meclise yazlık kıyafetle gelinemez. Meclis içinde yemek yenemez, laubalilik yapılamaz. Meclis kürsüsünde gayri ciddi ifadeler kullanılamaz. Peki, bunlar ve daha sayabileceğimiz bir dizi kural kaide ya da teamülün Meclisle ve meclis kürsüsü ile ilgisi nedir? Ya da meclis ve meclis kürsüsünün ayrıcalıklı konumunun sebebi nedir? Tek cümle ile anlatmak gerekirse, meclis kürsüsünde konuşan bir hatip, kendi sesi ve ifadesiyle temsil ettiği halkının adına konuşmaktadır. Kürsüden etrafa küfür eden, temsil ettiği halkının adına küfür ettiği bilincinde olmak zorundadır ve düşünmelidir: acaba halkı oy verirken, aynı zamanda meclis kürsüsünden etrafa küfür etme yetkisini de vermiş midir? Aynı şekilde, sebep ne olursa olsun, kürsüde konuşana saldırmak kimin haddidir? Acaba saldırganın seçmeni oyunu verirken, aynı zamanda, sinirlerine hâkim olamadığı durumda kürsüde konuşana saldırabilme yetkisini de vermiş midir? Bu yetkiyi saldırgana parti yetkilisi zımnî veya açık olarak vermiş olabilir, fakat meclis kürsüsü ve kürsüye yönelik eylemde bulunmada yetki herhangi bir siyasinin değil, seçmenin zımnî iradesindedir. Bir bu meseleleri anlayıp, yerli yerine oturtabilirsek, parlamenter demokraside de ilk adımı atmış olabiliriz. Her şeyin sulandırıldığı toplumsal yapımızda belki biraz abartmış olabilirim, fakat soyut durumda sorun ya da mesele budur. Bunun en basit kanıtı, milletvekillerinin kürsüde yaptığı konuşmalardan sorumlu olmamasıdır. İster kürsü masuniyeti, ister milletvekili masuniyeti diyelim, hepsinin arkasında ne kürsünün kendinden menkul bir özelliği, ne de konuşan kişinin kişiliğinden menkul bir özelliği vardır. Tek sebep, halkın iradesinin parlamentoda ya da kürsüde tecessüm, parlamenterde ise teşahhus etmesidir.

Kürsü masuniyeti adı verilen korunma zırhı, kürsüden yapılan konuşmaların temsil edilen halkın adına yapılıyor olmasıdır. Bu kuralların en iyi korunduğu parlamentonun, muhtemelen, parlamenter geleneğin ilk oluştuğu yer olan İngiltere parlamentosu olmalıdır. Gerçekten, İngiltere parlamentosunda tartışmaları BBC kanalından izlemiş olan vatandaşlarımız, parlamenterlerin birbirlerine en ağır sözleri dahi nasıl incelikle ve zekâ parıltısıyla, fiziksel hiçbir aktiviteye gerek kalmadan anlatabildiklerini görmüş olabilirler. Trafik suçu işleme durumunda bazı hallerde suç işleyen sürücüye, öyle sanıyorum ki, trafik derslerine bir süre devam etme cezası verilir. Parlamenterlere de belirli aralıklarla İngiltere parlamentosunun oturumlarını izleme zorunluluğu getirilmesi anlamlı olur, sanırım. Ancak, parlamentoya girmiş ve tek hedefinin parti liderinin gözüne girerek gelecek dönem adaylığının garanti edilmesi olarak, parlamenterlerin bu gösterileri de ders alarak değil de, tam tersi alay konusu olarak izlemesi olağan olabilir. Bir zamanlar ABD Başkanı’nın bir kararının bir kuruldan geçememesi Türkiye’de anlaşılamadı; öyle ya, nasıl olur da bir başkanın, hele de ABD başkanının bir kararı geri........

© 12punto