Donald Trump geçen hafta yapılan seçimde belirgin bir oy ve delege farkıyla dört yıl aradan sonra ikinci kez seçilerek 47. başkan oldu ve Ocak ayında göreve başlayacak. Birleşik Devletlerin önemli teknoloji üniversitelerinden MIT’nin Download dergisinde Trump ile ilgili şöyle bir yorum vardır geçen hafta: “Donald Trump'ın belirleyici zaferi, iklim değişikliğine karşı mücadele için çarpıcı bir gerilemedir”. Başka bir çok yorum da Rusya-Ukrayna savaşını bitireceğinden, Birleşik Devletlerin Rusya’dan ziyade asıl düşman olarak Çin’i ön plana çıkaracağından, Gazze’deki insanlık dışı savaşı durdurma yönünde çaba göstermeyeceğinden, Üretim ağırlıklı bir ekonomik modeli benimseyip kripto paraların yaygınlaşmasına destek olacağından bahsediyor.

Bu ve benzeri yorumlar Trump’ın ikinci döneminin bir kaos içinde geçeceğine vurgu yapıyor. Kaos konusunda haklılık payı da olabilir çünkü onun ilk döneminde üniversitedeki derslerimizde “post-truth” (gerçek ötesi) ve “fake news” (yalan haber) kavramlarından bahsederken yaptıklarından ve söylediklerinden örnekler verirdik. Hatta hatırlanacağı gibi Twitter’ın kurucusu Jack Dorsey, gerçek ötesi ifadelerini gerekçe olarak öne sürerek Trump’ın o dönem kullandığı hesabını askıya almıştı. Daha sonra Twitter’ı alıp ismini X olarak değiştiren ve Trump’ın en önemli destekçisi ve şu anda dünyadaki en önemli kanaat önderi veya “influencer” konumunda olan Elon Musk da, X’de bir oylama yaparak “tüm düşüncelere özgürlük vermek” adına hesabın tekrar açılmasını sağlamıştı. Trump’ın seçim zaferi sonrası aile fotoğrafında da yer almayı bilmişti. Demokratların iktidarda olduğu 1993 yılında Internet tüm dünyada bireysel ve ticari kullanıma açıldığında da bu sefer başkan yardımcısı Al Gore “enformasyonun serbest dolaşımı için otoyollar açmak” sloganıyla özgürlük vurgusu yapmıştı.

Bütün bunlardan bahsetme sebebim geçmişte yaşanan olayların gelecekte yaşanabilecek olaylar üzerinde önemli bir etkisi olabileceği düşündürmektir. Tabi bu düşünce yeni bir şey değildir ve ünlü matematikçi Thomas Bayer (1702-1761) tarafından da teorileştirilmiştir. Aydınlanma döneminin önemli kişilerinden biri olarak, bugün ortaya koyduğu düşünceler ve teoriler istatistik ve ekonomi alanında hala kullanılmaktadır. Bugün kimimizin şikâyet ettiği kimimizin de memnun olduğu sosyal medya platformlarının kullandığı, neyi beğeneceğimize, neyi satın alacağımıza, kime oy vereceğimize karar veren algoritmalar temelde onun bu teorilerine dayanır. Bu teoriyi David Salsburg’un “Çay Tadan Hanım” (2001) adlı kitabından bir tarihi hikâye ile aktarmak hem okunmasını hem de anlaşılmasını kolaylaştırabilir.

Venedik Cumhuriyeti, sekizinci yüzyıldan on sekizinci yüzyılın başlarına kadar Akdeniz'de önemli bir güçtü. İmparatorluğunun zirvesinde, Venedik Adriyatik kıyılarının büyük bir bölümünü ve Girit ile Kıbrıs adalarını kontrol ediyordu;........

© 12punto