Aylarca süren Lozan görüşmeleri sırasında Modern Türkiye'nin modern yüzü olan Latife Hanım’ın, Batılı kadınlardan çok daha ileri seviyede eğitime sahip olması, Müslüman Türk kadınları için “rol model” olması, Avrupa basınında çok geniş yer bulmuş, müthiş sempati yaratmıştır.

Şoför kullanmayıp taksiyle dolaşan, konser ve tiyatroları kaçırmayıp, sinemaya gitmekten hoşlanan, hiç boyamadığı, bembeyaz gür ve ışıl ışıl saçlarını topuz yapıp daima fildişi tarağıyla tutturan, asla eve kapanmayan, gezmekten, seyahatten hiç vazgeçmeyen, tanınmasın, rahatsız edilmesin diye, Atatürk'ün isteğiyle “Fatma Sadık” adıyla pasaport düzenletip, yurt dışına giderken “Latife” kimliğini değil, “Fatma Sadık” kimliğini kullanan Latife Hanım, eşinin isteği üzerine meclisteki oturumları izlemeye giderek Türkiye Büyük Millet Meclisi binasına giren ilk kadın olmuştur.

Haziran 1923'te yapılan Türkiye'nin ilk genel seçiminde, aday olmadığı ve hukuken Türkiye'de kadınların henüz seçme ve seçilme hakkı yokken, İzmir'de ve Konya'da seçim sandığından Latife Hanım’a oy çıkmış olması, kendisine oy verilen tarihteki ilk kadın ünvanını almıştır.

İlk gençlik yıllarından itibaren kadın meselesi ve hakları açısından duyarlılık geliştiren ve atılacak adımlarla ilgili o zamana kadar “radikal” sayılabilecek görüşler ileri süren Mustafa Kemal Paşa, hem eşi Latife Hanım’ın eğitimi ve konumu, alışılmışın dışındaki nikâh töreni, eşiyle birlikte yaptığı yurt gezilerinde verdiği mesajlar dikkate alındığında, düşüncelerini adım adım hayata geçirirken kadın hakları konusunda aşama aşama yapılacak yeniliklerin rol-modelini kendi ailesi ile ortaya koymuştur.

Kurtuluş Savaşı'nın neticesi olan Lozan Antlaşması, sadece Türkiye Cumhuriyeti'nin tapusu değil, aynı zamanda, kadın-erkek eşitliğinin zaferi olup Kadınların eşit eğitim hakkıdır, medeni nikah hakkıdır, boşanma hakkıdır, velayet hakkıdır, miras hakkıdır, seçme hakkıdır, seçilme hakkıdır, meslek edinme hakkıdır, çalışma hayatına katılabilme özgürlüğüdür, eşit işe eşit ücret hakkıdır, kızlık soyadını kullanma hakkıdır.

Türkiye İktisat Kongresi’nin yapılacağı binada, 2 Şubat 1923 günü gerçekleşen İzmirli kadınların katıldığı toplantıda Gazi, eşi Latife Hanım’ı İzmirli kadınlara tanıtmış; kadın sorunları ve Lozan hakkında bilgi vermiştir. Katılanların “kadın” oluşu nedeniyle bu toplantıya İzmir’de “Halkla Sohbet” ya da gayriresmî olarak........

© Yeniçağ