Yüksek enflasyon yaşanan ekonomilerde nominal faizi tartışmak yanıltıcı olur. Doğrusu reel faizi konuşmaktır. Reel faiz enflasyonun etkisi giderildikten sonraki faiz oranıdır. Oran olduğu için (Reel Faiz = (1 artı faiz/1 artı TÜFE )-1 x100 şeklinde hesaplanır.

1.Eğer eksi reel faiz varsa; yani nominal faiz TÜFE’nin altında ise, Millî para cep yakar. Paradan kaçış olur. Tüketim eğilimi artar. Çünkü eksi reel faiz olursa tüketimin fırsat maliyeti düşer.

Söz gelimi;

*Aylık faiz yüzde 2, aylık TÜFE yüzde sıfır olursa, 100 liranın satın alma gücü bir ay sonra 102 liraya çıkar. Ay başında harcama yapan ay sonunda alacağı 2 liradan mahrum olur. Bu nedenle harcamalarını kısar.

*Aylık faiz yüzde 2 ve aylık TÜFE yüzde 4 olursa, tasarruf sahibi ay başında 100 lira ile 100 birim mal alır. Ay sonunda parasını mevduatta tuttuysa, 98,08 birim, cebinde taşıdıysa 96 birim mal alır. Tasarruf sahibi için parayı enflasyona yedirmek yerine harcamak daha rasyonel bir davranıştır.

2.Eksi reel faiz, öz kaynaklar aleyhine rekabet şartlarını olumsuz etkiler. Tasarrufların altın, gayrimenkul ve dövize gitmesine neden olur.

3.Eksi reel faiz, toplam maliyet içinde finansman maliyeti oranı kadar, üretim ve yatırım maliyetlerini........

© Yeniçağ