IATA’nın havacılığın geleceğine ilişkin raporları ünlüdür. Bunlardan biri de ‘Havacılığın Geleceği 2035 Raporu’. Hem bu rapordan hem de diğer kaynaklardan (marketsandmarkets’ın 2040 Havalimanlarının Geleceği Raporu’ vd.) sektörün geleceğine ufki bir bakış yapalım.

Ekonomiye bakılırken ve de işletmecilikte 5M her zaman olmasa da kullanışlı bir inceleme modelidir. Bu yazımızda bu modelle havacılık sektörüne bakalım.

1.M (Man: İnsan Varlıkları): Bu konuda sektörü bekleyen gelişmelerin (fırsatlar/tehditler) başında hem uçucu personelin hem de yer personelinin gelişen yeni ileri teknolojilerle (üretken yapay zeka vb.) uyumlu çalışabilmesi gelmektedir. İkinci gelişme çalışanların multi-fonksiyonel nitelik sahibi olma, esnek ve fiziksel-online karışımı modelle çalışabilme, çok dillilik ve çokkültürlülük özelliğine sahip olma gibi gereksinmeleridir.

2.M (Machine and equipment: Makine ve Donanım): Yeni teknolojilerle gelen yeni iş yaşamında insan-makine ilişkisi yerini dijital bazlı makine-makine ilişkisine bıraktı. Örneğin, Kore’de KAIST Enstitüsünde 2016’dan beri sürdürdükleri bir proje sonucunda bir pilotun tüm işlevlerini yapabilen bir ‘insansı robotu (:Pibot)’ geliştirdiklerini 2023 Ağustos ayında ilan ettiler. Pibot ChatGPT ile acil durum dahil tüm manuelleri öğrenip ezberliyebiliyor; LLM (Large Language Models) ile hatasız olarak uçağı uçurabiliyor. Pibot yalnız uçabildiği gibi eşpilot olarak da uçabiliyor. Pibot’un son halinin 2026’da verileceği bildirilmiş. Bu arada çok ileri havayolu aracı tasarımları yapılmakta olduğunu da belirtelim.

3.M (Material: Malzeme): Uçakların yapımında daha hafif malzeme,........

© Tele1